Moksza-dharma-parwan 181

Mahābhārata

inwokacja (MBh 1.1.1)
nārāyaṇam namaskṛtya naraṁ caiva narottamam |
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ||

Tłumaczenie z sanskrytu: Stefan Ziembiński,
redakcja: Karina Babkiewicz

Rzecze Bhrygu:
Najpierw stworzył Brahma braminów, panów stworzeń,
wspaniałością blasku równych słońcu i ogniowi.
A stworzył ich ze swej własnej świetlistej energii. [1]

bhṛgur uvāca
asṛjad brāhmaṇān eva
pūrvaṃ brahmā prajāpatiḥ
|
ātma-tejobhinirvṛttān
bhāskarāgni-samaprabhān
||1||

Potem stworzył Pan prawdę, dharmę, tapas i wieczne Wedy,
a także przykazania moralne i czystość,
[aby pomagały dostać się] do nieba. [2]

tataḥ satyaṃ ca dharmaṃ ca
tapo brahma ca śāśvatam
|
ācāraṃ caiva śaucaṃ ca
svargāya vidadhe prabhuḥ
||2||

[Potem] bogów, danawów, gandharwów,
dajtjów, asurów, maharagów, jakszów,
rakszasów, nagów i piśaćów,
a na końcu stworzył ludzi. [3]

deva-dānava-gandharva-
-daityāsura-mahoragāḥ
|
yakṣa-rākṣas-anāgāś ca
piśācā manujās tathā
||3||

Braminów, kszatrijów, wajśjów i śudrów,
o najdoskonalszy z dwakroć narodzonych,
a także inne jeszcze grupy
[różnorakich] istot stworzył [Brahma]. [4]

brāhmaṇāḥ kṣatriyā vaiśyāḥ
śūdrāś ca dvijasattama
|
ye cānye bhūta-saṃghānāṃ
saṃghās tāṃś cāpi nirmame
||4||

Bramini mają skórę białą,
kszatrijowie – koloru miedzi,
żółtawą wajśjowie,
a czarną śudrowie. [5]

brāhmaṇānāṃ sito varṇaḥ
kṣatriyāṇāṃ tu lohitaḥ
|
vaiśyānāṃ pītako varṇaḥ
śūdrāṇām asitas tathā
||5||

Rzecze Bharadwadźa:
Jeśli to kolor skóry decyduje
o przynależności do którejś z czterech warn,
to widać zaiste, że wszystkie te warny
zmieszały się ze sobą. [6]

bharadvāja uvāca
cāturvarṇyasya varṇena
yadi varṇo vibhajyate
|
sarveṣāṃ khalu varṇānāṃ
dṛśyate varṇasaṃkaraḥ
||6||

Pragnienie, gniew, strach, chciwość, smutek, niepewność,
a także głód i zmęczenie panują nad nami wszystkimi.
Cóż zatem stanowi zasadę podziału na warny?
Skąd wziął się ten podział? [7]

kāmaḥ krodho bhayaṃ lobhaḥ
śokaś cintā kṣudhā śramaḥ
|
sarveṣāṃ naḥ prabhavati
kasmād varṇo vibhajyate
||7||

Ciała wszystkich nas jednakowo wydzielają i wydalają
pot, mocz i kał, oraz flegmę, żółć i krew.
Skąd więc podział na warny? [8]

sveda-mūtra-purīṣāṇi
śleṣmā pittaṃ saśoṇitam
|
tanuḥ kṣarati sarveṣāṃ
kasmād varṇo vibhajyate
||8||

Nieprzeliczone są gatunki zwierząt i roślin.
Na jakiej zasadzie można by
wśród tak wielkiej różnorodności istot
dokonać jakiegoś podziału? [9]

jaṅgamānām asaṃkhyeyāḥ
sthāvarāṇāṃ ca jātayaḥ
|
teṣāṃ vividhavarṇānāṃ
kuto varṇaviniścayaḥ
||9||

Rzecze Bhrygu:
Nie ma różnicy pomiędzy warnami;
cała ludzkość to dzieci Brahmy.
On stworzył ich równymi sobie,
lecz poprzez swe czyny
sami doprowadzili do podziału na cztery warny. [10]

bhṛgur uvāca
na viśeṣo ‘sti varṇānāṃ
sarvaṃ brāhmam idaṃ jagat
|
brahmaṇā pūrvasṛṣṭaṃ hi
karmabhir varṇatāṃ gatam
||10||

Ci bramini, którzy porzucili swe [bramińskie] obowiązki,
którzy lubowali się w doznawaniu przyjemności,
ostro reagujący i gniewni, ceniący sobie honor i męstwo –
oni zapoczątkowali warnę kszatrijów. [11]

kāma-bhoga-priyās tīkṣṇāḥ
krodhanāḥ priyasāhasāḥ
|
tyakta-svadharmā raktāṅgās
te dvijāḥ kṣatratāṃ gatāḥ
||11||

Ci zaś z podwójnie narodzonych, żółci,
którzy nie trzymali się swej dharmy
i zająwszy się hodowlą krów utrzymują się z uprawy roli,
stali się wajśjami. [12]

goṣu vṛttiṃ samādhāya
pītāḥ kṛṣyupajīvinaḥ
|
svadharmaṃ nānutiṣṭhanti
te dvijā vaiśyatāṃ gatāḥ
||12||

Lubujący się w zadawaniu bólu i oszustwach,
chciwi, podejmujący się każdego zajęcia,
zaniedbujący czystość czarni,
ci bramini stali się śudrami. [13]

hiṃsānṛtapriyā lubdhāḥ
sarva-karmopajīvinaḥ
|
kṛṣṇāḥ śauca-paribhraṣṭās
te dvijāḥ śūdratāṃ gatāḥ
||13||

To z powodu takich, jak wyżej wymienione, czynów
owi bramini zostali odsunięci do innych warn.
[Ale] nigdy nie zabrania się im składania ofiar
ani przestrzegania reguł dharmy. [14]

ity etaiḥ karmabhir vyastā
dvijā varṇāntaraṃ gatāḥ
|
dharmo yajña-kriyā caiṣāṃ
nityaṃ na pratiṣidhyate
||14||

Oto są cztery warny, dla których Brahma
od samego początku przeznaczył wiedzę Wed,
a które z powodu swej chciwości
popadły w niewiedzę. [15]

varṇāś catvāra ete hi
yeṣāṃ brāhmī sarasvatī
|
vihitā brahmaṇā pūrvaṃ
lobhāt tv ajñānatāṃ gatāḥ
||15||

Braminami są ci, którzy trzymają się prawa dharmy;
żaden ich trud ani śluby,
ani też wyrzeczenia
nie idą na marne. [16]

brāhmaṇā dharma-tantra-sthās
tapas teṣāṃ na naśyati
|
brahma dhārayatāṃ nityaṃ
vratāni niyamāṃs tathā
||16||

Zaś tych błędnie widzących,
którzy nie wiedzą, iż brahmanem jest wszystko,
co od początku aż po dziś dzień zostało stworzone,
jest wiele różnorakich rodzajów. [17]

brahma caitat purā sṛṣṭaṃ
ye na jānanty atadvidaḥ
|
teṣāṃ bahu-vidhās tv anyās
tatra tatra hi jātayaḥ
||17||

Ci zaś, którzy kierowali się w życiu
tylko własnymi samolubnymi pragnieniami
i utracili wiedzę to piśaćowie, rakszasowie, upiory
i liczne rodzaje złoczyńców{1}. [18]

piśācā rākṣasāḥ pretā
bahudhā mlecchajātayaḥ
|
pranaṣṭa-jñāna-vijñānāḥ
svacchandācāraceṣṭitāḥ
||18||

Wielcy ryszi mocą swej ascezy stwarzają niższe potomstwo,
które posiada dobre cechy bramińskie
i z pełnym przekonaniem sumiennie
wypełnia swe obowiązki. [19]

prajā brāhmaṇa-saṃskārāḥ
svadharma-kṛta-niścayāḥ
|
ṛṣibhiḥ svena tapasā
sṛjyante cāpare paraiḥ
||19||

Ten niezmienny i wieczny akt stwórczy Pierwszego Boga,
którego korzeniem jest brahman,
a którego ostatecznym celem jest wypełnienie prawa Dharmy,
nazywany jest aktem umysłowym. [20]

ādi-deva-samudbhūtā
brahma-mūlākṣayāvyayā
|
sā sṛṣṭir mānasī nāma
dharma-tantra-parāyaṇā
||20||

Tutaj kończy się chwalebnej Mahabharaty,
Księgi Ciszy, rozdział sto osiemdziesiąty pierwszy,
w którym ryszi Bhrygu opowiada królowi Bharadwadźi o podziale na warny.


{1} Sanskrycki termin mleccha ma wiele znaczeń: może oznaczać cudzoziemca, osobę pozostającą poza kastami, złoczyńcę, grzesznika, a nawet osobę nieznającą sanskrytu.

Dodaj komentarz