Moksza-dharma-parwan 179

Mahābhārata

inwokacja (MBh 1.1.1)
nārāyaṇam namaskṛtya naraṁ caiva narottamam |
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ||

Tłumaczenie z sanskrytu: Stefan Ziembiński,
redakcja: Karina Babkiewicz

Rzecze Bharadwadźa:
Jeśli to tylko prana ożywia ciało,
tylko prana wprawia je w ruch,
tylko prana oddycha
i tylko prana mówi,
to [w takim razie] dusza jest niepotrzebna. [1]

bharadvāja uvāca
yadi prāṇāyate vāyur
vāyur eva viceṣṭate
|
śvasity ābhāṣate caiva
tasmāj jīvo nirarthakaḥ
||1||

Jeśli to tylko ogień podgrzewa
i tylko ogień trawi pokarm,
to w takim razie dusza  jest niepotrzebna. [2]

 yady ūṣmabhāva āgneyo
vahninā pacyate yadi
|
agnir jarayate caiva
tasmāj jīvo nirarthakaḥ
||2||

Gdy człowiek umiera,
nie widać wcale, by wychodziło zeń życie;
oddech tylko go opuszcza i stygnie ciało. [3]

 jantoḥ pramīyamāṇasya
jīvo naivopalabhyate
|
vāyur eva jahāty enam
ūṣmabhāvaś ca naśyati
||3||

Jeśliby dusza była podobna do wiatru
i jeśliby połączyła się z wiatrem,
wtedy [w momencie śmierci] widziałoby się ją
jako krąg wietrzny, odchodzącą wraz z wiatrami. [4]

yadi vātopamo jīvaḥ
saṃśleṣo yadi vāyunā
|
vāyumaṇḍalavad dṛśyo
gacchet saha marudgaṇaiḥ
||4||

Jeśli dusza jest połączona z wiatrem
i jeśli dlatego ginie,
to byłaby podobna cząstce wody,
wydobytej z oceanu. [5]

 śleṣo yadi ca vātena
yadi tasmāt praṇaśyati
|
mahārṇavavimuktatvād
anyat salilabhājanam
||5||

Gdy się naleje trochę wody do studni
lub wrzuci do ogniska zapaloną świecę,
obie one natychmiast giną.
Tak samo ginie życie, które ma naturę wiatru i ognia. [6]

 kūpe vā salilaṃ dadyāt
pradīpaṃ vā hutāśane
|
prakṣiptaṃ naśyati kṣipraṃ
yathā naśyaty asau tathā
||6||

Skąd wzięło się życie w tym ciele,
zbudowanym z pięciu elementów,
z których gdy utraci się jeden,
to ginie też połączenie pozostałej czwórki? [7]

 pañcasādhāraṇe hy asmiñ
śarīre jīvitaṃ kutaḥ
|
yeṣām anyataratyāgāc
caturṇāṃ nāsti saṃgrahaḥ
||7||

Ginie woda [w ciele] z powodu braku pokarmu.
Ginie wiatr, gdy nie ma oddychania.
Przestrzeń ginie, gdy się otworzy wnętrzności,
ogień ginie, gdy nie dostaje jedzenia. [8]

 naśyanty āpo hy anāhārād
vāyur ucchvāsanigrahāt
|
naśyate koṣṭhabhedāt kham
agnir naśyaty abhojanāt
||8||

Ziemia niszczeje wskutek dolegliwości takich, jak rany i choroby.
Gdy ulega zniszczeniu jeden z piątki,
wtedy ustaje połączenie pięciu elementów
i dochodzi do śmierci ciała. [9]

vyādhivraṇaparikleśair
medinī caiva śīryate
|
pīḍite ‘nyatare hy eṣāṃ
saṃghāto yāti pañcadhā
||9||

Co dzieje się z duszą,
gdy ciało rozpadnie się na pięć osobnych elementów?
Czy może się wtedy w ogóle poruszać?
Czy może wtedy cokolwiek przekazać?
Czy cokolwiek słyszy lub mówi? [10]

 tasmin pañcatvam āpanne
jīvaḥ kim anudhāvati
|
kiṃ vedayati vā jīvaḥ
kiṃ śṛṇoti bravīti vā
||10||

Ta krowa [dana braminowi] uratuje mnie w zaświatach.
Ale kogo ma ona właściwie uratować,
skoro ten, kto dał krowę, umiera? [11]

 eṣā gauḥ paralokasthaṃ
tārayiṣyati mām iti
|
yo dattvā mriyate jantuḥ
sā gauḥ kaṃ tārayiṣyati
||11||

Jeśli i krowa, i jej dawca, i ten, kto ją dostał,
wszyscy oni umierają,
to czy możliwe jest, aby się jeszcze kiedyś z powrotem zeszli? [12]

gauś ca pratigrahītā ca
dātā caiva samaṃ yadā
|
ihaiva vilayaṃ yānti
kutas teṣāṃ samāgamaḥ
||12||

Jakim sposobem można by przywrócić do życia tego,
kogo pożarły sępy, lub został strącony w przepaść albo spalony? [13]

vihagair upayuktasya
śailāgrāt patitasya vā
|
agninā copayuktasya
kutaḥ saṃjīvanaṃ punaḥ
||13||

Jeśli po ścięciu drzewa z jego korzeni nic już nie wyrasta,
a tylko nasiona kiełkują, to czy możliwe jest,
by człowiek, który umarł, jeszcze tu powrócił? [14]

chinnasya yadi vṛkṣasya
na mūlaṃ pratirohati
|
bījāny asya pravartante
mṛtaḥ kva punar eṣyati
||14||

Na początku zostały stworzone tylko nasiona,
które teraz cały czas rodzą nowe nasiona, i tak to się dzieje.
Umarli giną w śmierci,
a z nasion powstają nowe nasiona. [15]

bījamātraṃ purā sṛṣṭaṃ
yad etat parivartate
|
mṛtā mṛtāḥ praṇaśyanti
bījād bījaṃ pravartate
||15||

Tutaj kończy się chwalebnej Mahabharaty,
Księgi Ciszy, rozdział sto siedemdziesiąty dziewiąty, zawierający argumenty przeciwko istnieniu duszy.

Dodaj komentarz