Wiweka-ćudamani (fragmenty) – tłum. T. Głodowski

shankaraPoniższe strofy z Wiweka-ćudamani zostały odnalezione w zbiorach Tadeusza Głodowskiego z tytułem „Klejnot korony królewskiej”. Autor nie tłumaczy bezpośrednio z sanskrytu, co sprawiło, że tłumaczony tekst jest raczej parafrazą oryginału, ale za to doskonale oddaje on nastrój epoki. Numeracja zastosowana przez tłumacza często nie odpowiada numeracji zaświadczonej w tekście sanskyckim, co może wynikać z innej redakcji tekstu.

Redakcja: Andrzej Babkiewicz

1. Kłonię się przed prawdziwym Nauczycielem,
przed Nim, objawionym przez wszystkie systemy filozofii Wed,
a który sam pozostaje nieznany, –
przed Gowindą, najwyższą Szczęśliwością.

sarva-vedānta-siddhānta-
gocaraṃ tamagocaram
|
govindaṃ paramānandaṃ
sad-guruṃ praṇato ‚smy aham
|| 1 ||

2. Kto wśród trudów doszedł do wcielenia ludzkiego,
a jako człowiek zdobył poznanie pism świętych,
ale nie przebił się przez błądzenie ku wyzwoleniu,
ten jest samobójcą, unicestwiającym się,
ponieważ usiłuje zdobywać zwodnicze przedmioty.

jantūnāṃ narajanma durlabhamataḥ
puṃstvaṃ tato vipratā

tasmādvaidikadharmamārgaparatā
vidvattvamasmātparam
|
ātmānātma-vivecanaṃ svanubhavo
brahmātmanā saṃsthitiḥ

muktir no śata-janma-koṭi-sukṛtaiḥ
puṇyair vinā labhyate
|| 2 ||

6. Chociażby rozczytywał się w księgach,
starał się zjednać sobie bogów (przez składanie ofiar),
urządzał ceremonie religijne,
oddawał cześć bogom,
nie osiągnie jednak zbawienia –
nawet po stu dniach Brahmy –
inaczej jak tylko przez poznanie zjednoczenia z duchem.

vadantu śāstrāṇi yajantu devān
kurvantu karmāṇi bhajantu devatāḥ |
ātmaikyabodhena vināpi muktiḥ
na sidhyati brahmaśatāntare ‚pi || 6 ||

8. Dlatego mądry walczy o swe zbawienie
pozbywszy się pragnienia napawania się przedmiotami zewnętrznymi
i szuka schronienia u prawdziwego i wielkiego nauczyciela
wchłaniając jego nauki z niewzruszonością duszy.
ato vimuktyai prayatet vidvān
saṃnyastabāhyārthasukhaspṛhaḥ san |
santaṃ mahāntaṃ samupetya deśikaṃ
tenopadiṣṭārthasamāhitātmā || 8 ||
 9. A przez ćwiczenie się w prawym rozróżnianiu,
które można osiągnąć na ścieżce Jogi,
ratuje duszę, zagrożoną utonięciem w morzu istnienia względnego.
uddharedātmanātmānaṃ
magnaṃ saṃsāravāridhau
|
yogārūḍhatvamāsādya
samyagdarśananiṣṭhayā
|| 9 ||
11. Czyny służą ku oczyszczeniu serca,
a nie ku przyswajaniu substancji.
Substancję można zdobywać tylko przez prawe rozróżnianie,
a nie przez nagromadzenie karmy.
cittasya śuddhaye karma
na tu vastūpalabdhaye
|
vastusiddhirvicāreṇa
na kiṃcit karmakoṭibhiḥ
|| 11 ||
 32. Niektórzy twierdzą jakoby cześć
była medytacją o naturze własnego Atmana.
Ale tylko ten, kto posiadł konieczne właściwości,
zdoła poznać prawdziwą istotę Atmana.
 ?
 39. Wielcy i pełni pokoju żyją tak jak nadchodzi wiosna – dla odnowy świata,
a potem, gdy już sami przebyli ocean istnień we wcieleniach,
pomagają – bez osobistych motywów działania –
tym, którzy usiłują czynić to samo.
śāntā mahānto nivasanti santo
vasantavallokahitaṃ carantaḥ |
tīrṇāḥ svayaṃ bhīmabhavārṇavaṃ janān
ahetunān yān api tārayantaḥ || 37 ||
 40. To pragnienie jest spontaniczne,
albowiem naturalnym dążeniem wielkich dusz
jest usuwanie cierpień innych,
podobnie jak promieniujący ambrozję (księżyc)
sam chłodzi ziemię rozpaloną ostrymi promieniami słońca.
 ayaṃ svabhāvaḥ svata eva yatpara-
śramāpanodapravaṇaṃ mahātmanām |
sudhāṃśureṣa svayamarkakarkaśa-
prabhābhitaptāmavati kṣitiṃ kila || 38 ||
 46. Istnieje skuteczny sposób zburzenia
(kołowrotu) narodzin i śmierci,
przez który osiągniesz najwyższą Szczęśliwość,
gdy przebywasz morze zmiennego życia.
asty upāyo mahān kaścit
saṃsārabhayanāśanaḥ
|
tena tīrtvā bhavāmbhodhiṃ
paramānandamāpsyasi
|| 44 ||
 53. Synowie i inni mogą spłacić długi ojca,
ale nikt inny poza samym człowiekiem
nie uwolni go z więzów.
 ṇamocanakartāraḥ
pituḥ santi sutādayaḥ
|
bandhamocanakartā tu
svasmādanyo na kaścana
|| 51 ||
 54. Inni mogą usunąć ból,
sprawiany przez ciężar położony na głowie,
ale bólu z głodu i podobnych
możemy pozbyć się tylko sami.
 mastakanyastabhārāder
duḥkhamanyair nivāryate
|
kṣudhādikṛtaduḥkhaṃ tu
vinā svena na kenacit
|| 52 ||
 61. Dopóki nie znamy najwyższej Prawdy,
studiowanie ksiąg jest nadaremne,
gdy poznamy najwyższą Prawdę
studiowanie ksiąg jest bez pożytku.
avijñāte pare tattve
śāstrādhītistu niṣphalā
|
vijñāte ‚pi pare tattve
śāstrādhītistu niṣphalā
|| 59 ||
 62. W labiryncie słów błądzi myślenie,
jak człowiek w gęstym lesie;
dlatego prawdy o sobie samym
trzeba uczyć się z wielkim napięciem
od tego, kto zna Prawdę.
śabdajālaṃ mahāraṇyaṃ
cittabhramaṇakāraṇam
|
ataḥ prayatnājjñātavyaṃ
tattvajñaistattvam ātmanaḥ
|| 60 ||
 63. Jakiż pożytek z Wed może mieć ten,
kogo ukąsiła żmija „niewiedzy”?
Na cóż zdadzą się święte nauki (śastry),
mantramy albo jakiekolwiek leki oprócz najwyższej wiedzy?
 ajñānasarpadaṣṭasya
brahmajñānauṣadhaṃ vinā
|
kimu vedaiśca śāstraiśca
kimu mantraiḥ kimauṣadhaiḥ
|| 61 ||
 64. Nie można wyleczyć się z choroby
przez samo powtarzanie nazwy lekarstwa, bez zażywania go;
nie osiągnie się wyzwolenia przez wymawiane słowa „Brahman”
bez bezpośredniego postrzegania.
na gacchati vinā pānaṃ
vyādhirauṣadhaśabdataḥ
|
vināparokṣānubhavaṃ
brahmaśabdair na mucyate
|| 62 ||
 66. Bez zwycięstwa nad wrogami,
bez władzy nad bogactwami całego kraju
niemożliwością jest stać się królem
przez samo powiedzenie „jestem królem”.
 akṛtvā śatrusaṃhāram
agatvākhilabhūśriyam
|
rājāhamiti śabdānno
rājā bhavitumarhati
|| 64 ||
 86. Kto życie tylko po to, aby odżywiać własne ciało, podobien jest komuś przeprawiającemu się przez rzekę na aligatorze, którego (w niewiedzy swej) uznał za kłodę drewna. śarīrapoṣaṇārthī san
ya ātmānaṃ didṛkṣati
|
grāhaṃ dārudhiyā dhṛtvā
nadi tartuṃ sa gacchati
|| 84 ||
 87. Kto pragnie wyzwolenia, tego wiodą pożądania cielesne
i im podobne ku wielkiej śmierci;
tylko ten, kto jest wolny od takich pożądań,
może osiągnąć wyzwolenie.
moha eva mahāmṛtyur
mumukṣorvapurādiṣu
|
moho vinirjito yena
sa muktipadamarhati
|| 85 ||
 92. Wiedz, że to niezdarne ciało,
od którego zależą wszystkie przejawienia zewnętrznego Puruszy,
podobne jest domowi, lecz nie gospodarzowi.
 sarvāpi bāhyasaṃsāraḥ
puruṣasya yadāśrayaḥ
|
viddhi dehamidaṃ sthūlaṃ
gṛhavadgṛhamedhinaḥ
|| 90 ||
 128. To, co na jawie, w marzeniach sennych
i we śnie bez widziadeł
rozpoznaje umysł myślący i jego twory,
które są zarówno dobre jak i niedobre – to jest „Ja”.
yo vijānāti sakalaṃ
jāgratsvapnasuṣuptiṣu
|
buddhitadvṛttisadbhāvam
abhāvamahamityayam
|| 126 ||
 134. Ta nieprzejawiona świadomość duchowa
objawia się w sercu czystym stopniowo
jak zorza poranna i świeci w „jaskini mądrości”
blaskiem swym rozjaśniając cały wszechświat.
atraiva sattvātmani dhīguhāyāṃ
avyākṛtākāśa uśatprakāśaḥ
|
ākāśa uccai ravivatprakāśate
svatejasā viśvamidaṃ prakāśayan
|| 132 ||
 160. Pełen nędzy, spowity w ciało z krwi i kości,
pełen brudu, pełen grzechu –
czyż może to być „Poznający”?
„Ja” nie ma z tym nic wspólnego.
 śalyarāśirmāṃsalipto
malapūrṇo ‚tikaśmalaḥ
|
kathaṃ bhavedayaṃ vettā
svayametadvilakṣaṇaḥ
|| 158 ||
 161. Człowiek otumaniony mniema,
że „ja” jest to zbiorowisko skóry, mięsa, tłuszczu, kości i nieczystości.
Człowiek o bystrym rozumie wie, że istotna forma „Ja”,
która jest najwyższą Prawdą, nie ma tych cech charakterystycznych.
tvaṅmāṃsamedo ‚sthipurīṣarāśā-
vahaṃmatiṃ mūḍhajanaḥ karoti
|
vilakṣaṇaṃ vetti vicāraśīlo
nijasvarūpaṃ paramārtha bhūtam
|| 159 ||
 166. Błędne przekonanie jakoby „ja” było tylko ciałem,
jest posiewem rodzącym cierpienie
w postaci narodzin i ich skutków;
dlatego należy starać się pozbyć tego wyobrażenia
a wtedy skłonność ku istnieniu materialnym nie będzie już miała oparcia.
dehātmadhīr eva nṛṇāmasaddhiyāṃ
janmādiduḥkhaprabhavasya bījam
|
yatastatastvaṃ jahi tāṃ prayatnāt
tyakte tu citte na punarbhavāśā
|| 164 ||
 175. Manas (narząd myślenia) przez to, że wytworzył
przywiązanie do ciała i wszystkich innych przedmiotów,
wiąże jednostkę, jak się nakłada pęta zwierzęciu;
kiedy jednak Manas wpłynie na wytworzenie wstrętu
do tych upodobań jak do trucizny, oswobodzi jednostkę z więzów.
dehādisarvaviṣaye parikalpya rāgaṃ
badhnāti tena puruṣaṃ paśuvadguṇena
|
vairasyamatra viṣavat suvudhāya paścād
enaṃ vimocayati tanmana eva bandhāt
|| 173 ||
 176. Dlatego Manas jest przyczyną niewoli indywiduum
i zarazem jego wyzwolenia.
Manas skalany przez namiętność jest przyczyną niewoli,
natomiast czysty, bez namiętności i niewiedzy, jest przyczyną wyzwolenia.
 tasmānmanaḥ kāraṇamasya jantoḥ
bandhasya mokṣasya ca vā vidhāne
|
bandhasya heturmalinaṃ rajoguṇaiḥ
mokṣasya śuddhaṃ virajastamaskam
|| 174 ||
 178. W dżungli przedmiotów krąży dokoła
wielki tygrys, mianem Manas;
ludzie czyści, pragnący wyzwolenia
nie powinni się tam udawać.
 mano nāma mahāvyāghro
viṣayāraṇyabhūmiṣu
|
caratyatra na gacchantu
sādhavo ye mumukṣavaḥ
|| 176 ||
 220. Głupiec ujrzał odbicie słońca w wodzie wypełniającej dzban
i mniema, że jest to słońce.
Podobnie człowiek niewiedzący, który postrzega odbicie Logosu
(dosłownie: czystej świadomości)
w jednym z Upadhi (przewodniki albo dodatki)
uważa je za prawdziwe „Ja”.
 haṭodake bimbitamarkabimbam
ālokya mūḍho ravim eva manyate
|
tathā cidābhāsamupādhisaṃsthaṃ
bhrāntyāham ity eva jaḍo ‚bhimanyate
|| 218 ||
 221. Jak mądry spogląda ku samemu słońcu,
a nie patrzy w dzban, na wodę i na odbicie,
podobnie mędrzec spogląda na samoświetlnego Atmana,
przez którego te trzy (Upadhi) przejawiają się.
ghaṭaṃ jalaṃ tadgatamarkabimbaṃ
vihāya sarvaṃ vinirīkṣyate ‚rkaḥ
|
taṭastha etattritayāvabhāsakaḥ
svayaṃprakāśo viduṣā yathā tathā
|| 219 ||
 222-223. Tak się oto dzieje, że indywiduum,
które pozbywa się ciała, intelektu i odbicia świadomości,
staje się bezgrzeszne, wolne od namiętności i nieśmiertelne,
gdy poznaje prawdziwą istotę „Ja” – Atmana,
który sam ze siebie jaśnieje,
Widzącego, który sam jest wieczną wiedzą,
który spoczywa w „środku mądrości”
i odmienny jest od rzeczywistości i nierzeczywistości,
wieczny, wszechpotężny, wszechprzenikający,
najsubtelniejszy, bez strony wewnętrznej i zewnętrznej i Jedyny (bez wtórego).
dehaṃ dhiyaṃ citpratibimbam evaṃ
visṛjya buddhau nihitaṃ guhāyām
|
draṣṭāramātmānamakhaṇḍabodhaṃ
sarvaprakāśaṃ sadasadvilakṣaṇam
|| 220 ||

nityaṃ vibhuṃ sarvagataṃ susūkṣmaṃ
antarbahiḥśūnyamananyam ātmanaḥ
|
vijñāya samyaṅnijarūpametat
pumān vipāpmā virajo vimṛtyuḥ
|| 221 ||

 229. Z niewiedzy wszechświat wydaje się wielopostaciowy:
ale w rzeczywistości wszystko to jest Brahmanem,
który pozostaje, kiedy wszystkie ułomne stany ducha
są odparte (przezwyciężone).
yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ
nānārūpaṃ pratītamajñānāt
|
tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā-
śeṣabhāvanādoṣam
|| 227 ||
 233. Brahman jest tym wszechświatem –
tak głosi najświętsza tradycja Atharwa Wedy (Mandukja upaniszad 2).
Dlatego cały wszechświat jest tylko Brahmanem,
a wszystko, co uważane jest za oddzielne od Brahmana,
nie ma podstawy istnienia.
 yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ
nānārūpaṃ pratītamajñānāt
|
tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā-
śeṣabhāvanādoṣam
|| 227 ||
 236. Gdyby ten wszechświat był rzeczywistością,
musiałby być spostrzegany we śnie bez marzeń sennych.
Ponieważ jednak (w tym stanie) niczego się nie spostrzega,
jest on tak nierzeczywisty jak sny.
 yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ
nānārūpaṃ pratītamajñānāt
|
tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā-
śeṣabhāvanādoṣam
|| 227 ||
 239. Toteż najwyższy Brahman jest jedyną rzeczywistością, bez drugiego;
jest on czystą Mądrością,
nieskalanym doskonałym Pokojem bez początku i bez końca,
jest wolny od czynów i jest istotą nieprzemijającej Szczęśliwości.
yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ
nānārūpaṃ pratītamajñānāt
|
tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā-
śeṣabhāvanādoṣam
|| 227 ||
 240. Kiedy usunięte są wszelkie różnice,
stwarzane przez Maję (złudzenie),
(wtedy pozostaje) coś samoświetlnego,
co jest wieczne i niewzruszone, bez skaz, niezmierzone,
bez form, nieprzejawione, bez imienia i niezniszczalne.
 nirastamāyākṛtasarvabhedaṃ
nityaṃ sukhaṃ niṣkalamaprameyam
|
arūpamavyaktamanākhyamavyayaṃ
jyotiḥ svayaṃ kiṃcid idaṃ cakāsti
|| 238 ||
 241. Mędrcy poznają to jako najwyższą Prawdę,
która jest świadomością absolutną,
a w której poznający, poznane i poznawanie
są zjednoczone, nieskończone i nienaruszone.
jñātṛjñeyajñānaśūnyam
anantaṃ nirvikalpakam
|
kevalākhaṇḍacinmātraṃ
paraṃ tattvaṃ vidurbudhāḥ
|| 239 ||
 271. Jeżeli wyrzekłaś się pójścia drogą
świata, ciała albo ksiąg,
pozbądź się błędnego wyobrażenia
jakoby Atman był Nie-Atmanem.
lokānuvartanaṃ tyaktvā
tyaktvā dehānuvartanam
|
śāstrānuvartanaṃ tyaktvā
svādhyāsāpanayaṃ kuru
|| 270 ||
 274. Jak drewno drzewa sandałowego
zwilżane wodą i tarte wydziela wspaniały zapach,
tłumiący wszelkie złe wonie,
tak ujawnia się święte dążenie,
kiedy zmyte zostały zewnętrzne pragnienia.
jalādisaṃsargavaśātprabhūta-
durgandhadhūtāgarudivyavāsanā
|
saṃgharṣaṇenaiva vibhāti samyag-
vidhūyamāne sati bāhyagandhe
|| 273 ||
 276. Tęsknotę ku Atmanowi dusi sieć pragnień nieduchowych;
ale te ulegają zniszczeniu i święte dążenie ujawnia się,
kiedy nieustannie poświęcamy się Atmanowi.
anātmavāsanājālais
tirobhūtātmavāsanā
|
nityātmaniṣṭhayā teṣāṃ
nāśe bhāti svayaṃ sphuṭam
|| 275 ||
 285. Dopóki nie pozbędziesz się całkowicie wyobrażenia „jestem ciałem”,
staraj się opanować siebie za pomocą silnej koncentracji
i usuwaj z wielkim napięciem błędne wyobrażenie
jakoby nie-duch był duchem.
ahaṃbhāvasya dehe ‚smin
niḥśeṣavilayāvadhi
|
sāvadhānena yuktātmā
svādhyāsāpanayaṃ kuru
|| 284 ||
 292. Jeżeli poznałeś, iż Brahman,
w którym ten świat odbija się jak miasto w blasku zwierciadła,
jest twoim „Ja”, osiągniesz cel.
 yatraiṣa jagadābhāso
darpaṇāntaḥ puraṃ yathā
|
tadbrahmāhamiti jñātvā
kṛtakṛtyo bhaviṣyasi
|| 291 ||
 298. Porzuć wyobrażanie sobie „ja” jako
nazwiska, rodu, imienia, postaci i stanowiska życiowego,
które wszystkie zależą od fizycznego ciała
i stań się istotną formą, która jest absolutną Szczęśliwością,
kiedy odrzuciłeś również mniemanie
jakobyś był właściwościami Linga Śarira (subtelnego ciała)
jak uczucia, sprawca i inne.
 tyajābhimānaṃ kulagotranāma-
rūpāśrameṣvārdraśavāśriteṣu
|
liṅgasya dharmān api kartṛtādiṃs
tyaktā bhavākhaṇḍasukhasvarūpaḥ
|| 297 ||
 304. Dopóki w ciele jest najmniejszy ślad działania trucizny,
nie można mówić o uzdrowieniu –
tym mniej o Mukti (wyzwoleniu),
dopóki jogin ma jeszcze świadomość „ja” (osobowego).
yāvad vā yat kiṃcid viṣa-
doṣasphūrtirasti ceddehe
|
katham ārogyāya bhavet
tadvadahantāpi yogino muktyai
|| 303 ||
 305. Dopiero po całkowitym zniknięciu poczucia „ja”
i po zniszczeniu wszelkich jego zwodniczych przejawów
odkrywa się istotną prawdę – „to jestem ja” –
przez odróżnienie prawdziwego „Ja” od fałszywego.
 ahamo ‚tyantanivṛttyā
tat kṛtanānāvikalpasaṃhṛtyā
|
pratyaktattvavivekād
idam aham asmīti vindate tattvam
|| 304 ||
 316. Wasana (karmicznie uwarunkowane ciągłe wrażenie)
żywiona przez dwie rzeczy (mianowicie myśl i czyn)
stwarza zmienne życie „ja”.
Środka zburzenia tej trójcy
należy (zawsze i we wszelkich okolicznościach) poszukiwać.
tābhyāṃ pravardhamānā
sā sūte saṃsṛtim ātmanaḥ
|
trayāṇāṃ ca kṣayopāyaḥ
sarvāvasthāsu sarvadā
|| 315 ||
317. Jeżeli we wszelkich okolicznościach
i na wszelkie sposoby wszystko widzimy jako Brahmana
i wyobrażenie (jedynej) Rzeczywistości wzmacniamy,
trójca ta zniknie.
sarvatra sarvataḥ sarva-
brahmamātrāvalokanaiḥ
|
sadbhāvavāsanād ārḍhyāt
tat trayaṃ layam aśnute
|| 316 ||
 318. Ze zgładzenia czynów
rodzi się zgładzenie drapieżnych myśli,
z tego – gładzenie wasany.
Ostateczne unicestwienie wasany jest Wyzwoleniem –
to jest nazywane również dżiwanmukti.
kriyānāśe bhavec cintā=
nāśo ‚smādvāsanākṣayaḥ
|
vāsanāprakṣayo mokṣaḥ
sā jīvanmuktir iṣyate
|| 317 ||
 327. Myślenie skierowane na przedmioty zmysłowe
ustala ich właściwości (i jest przez nie przyciągane);
z tego określania rodzi się pożądanie,
a z pożądania ludzkie działanie.
viṣayeṣv āviśac cetaḥ
saṃkalpayati tadguṇān
|
samyak saṃkalpanāt kāmaḥ
kāmāt puṃsaḥ pravartanam
|| 326 ||
 328. Z tego powstaje oddzielanie się od rzeczywistej Jaźni;
kiedy jest się tak oddzielonym, spada się.
Wtedy nie ma już powrotu wzwyż
i możliwe jest tylko unicestwienie upadłego.
Porzuć przeto myśli (o przedmiotach zmysłowych),
przyczynę wszelkiego zła.
 ataḥ pramādān na paro ‚sti mṛtyuḥ
vivekino brahmavidaḥ samādhau
|
samāhitaḥ siddhimupaiti samyak
samāhitātmā bhava sāvadhānaḥ
|| 327 ||
 329. Dlatego ten, kto posiada zdolność rozróżniania (wiweka)
i Brahmana w samadhi poznaje,
nie podlega śmierci, chyba z zaniedbania.
Kto pogrążył się w (rzeczywistą) Jaźń,
osiąga pełnię dokonania;
bądź przez to czujny i samoopanowany.
tataḥ svarūpavibhraṃśo
vibhraṣṭastu patatyadhaḥ
|
patitasya vinā nāśaṃ
punarnāroha īkṣyate
|| 328 ||
saṃkalpaṃ varjayet tasmāt
sarvānarthasya kāraṇam
|
 330. Kto już za życia urzeczywistnia zjednoczenie (z Najwyższym),
urzeczywistni je również, kiedy pozbędzie się ciała.
Dla tego, kto świadom jest najmniejszej różnicy,
istnieje lęk – tako rzecze Jadżur Weda
(Katha upaniszad 4.11; porównaj Taittirija upaniszad 2.7.1)
jīvato yasya kaivalyaṃ
videhe sa ca kevalaḥ
|
yat kiṃcit paśyato bhedaṃ
bhayaṃ brūte yajuḥśrutiḥ
|| 329 ||
 368. Pierwszymi wrotami Jogi jest opanowanie mowy,
potem nieprzyjmowanie (jakichkolwiek rzeczy),
pozbycie się oczekiwań, pragnień
i nieustające poświęcenie się jedynej (Rzeczywistości).
yogasya prathamadvāraṃ
vāṅnirodho ‚parigrahaḥ
|
nirāśā ca nirīhā ca
nityamekāntaśīlatā
|| 367 ||
 376. Kto wolny jest ponad miarę od namiętności (wairagja),
osiąga samadhi;
kto znajduje się w samadhi,
osiąga trwałe duchowe widzenie (prabodha).
Kto poznał istotną Rzeczywistość,
osiąga Wyzwolenie (mukti),
a oswobodzony Atman
osiąga Urzeczywistnienie (anubhuti) wiecznej Szczęśliwości.
atyantavairāgyavataḥ samādhiḥ
samāhitasyaiva dṛḍhaprabodhaḥ
|
prabuddhatattvasya hi bandhamuktiḥ
muktātmano nityasukhānubhūtiḥ
|| 375 ||
 385. Pojmuj niezniszczalnego i wszechprzenikającego Atmana
jako Mahakaśa (wielką przestrzeń):
Atman jest wolny od wszelkich upadhi –
ciała, zmysłów, umysłu, sił życiowych, świadomości „ja”
i innych, które stwarza niewiedza.
dehendriyaprāṇamano ‚ham ādibhiḥ
svājñānakḷptair akhilair upādhibhiḥ
|
vimuktamātmānamakhaṇḍarūpaṃ
pūrṇaṃ mahākāśamivāvalokayet
|| 384 ||
 389. Atman jest Brahmą, Atman jest Wisznu,
Atman jest Indrą, Atman jest Śiwą,
Atman jest całym wszechświatem;
poza Atmanem nie ma nic.
svayaṃ brahmā svayaṃ viṣṇuḥ
svayam indraḥ svayaṃ śivaḥ
|
svayaṃ viśvam idaṃ sarvaṃ
svasmād anyan na kiṃcana
|| 388 ||
 390. Atman jest wewnątrz, Atman jest zewnątrz;
Atman jest na przedzie, Atman jest z tyłu;
Atman jest na południu, Atman jest na północy;
Atman jest również w górze i na dole.
 antaḥ svayaṃ cāpi bahiḥ svayaṃ ca
svayaṃ purastāt svayam eva paścāt
|
svayaṃ hyāvācyāṃ svayamapyudīcyāṃ
tathopariṣṭātsvayamapyadhastāt
|| 389 ||
 391. Jest fala, piana, wiry i bańki –
wszystko to w istocie jest tylko wodą,
tak samo wszystko – od ciała aż po poczucie „ja” –
jest tylko świadomością, czystą bez domieszek świadomością.
taraṅgaphenabhramabudbudādi
sarvaṃ svarūpeṇa jalaṃ yathā tathā
|
cid eva dehādyahamantametat
sarvaṃ cid evaikarasaṃ viśuddham
|| 390 ||
 398. Po usunięciu wszystkich,
przejawiających się właściwości narzuconych Jaźni
prawdziwa Jaźń jest (poznawana jako) najwyższy,
nie rozdwojony i nieskalany czynami Brahman.
svātmany āropitāśeṣā
bhāsarvastunirāsataḥ
|
svayam eva paraṃ brahma
pūrṇamadvayamakriyam
|| 397 ||
 419. Zyskiem jogina,
który już w tym życiu osiągnął Doskonałość,
jest radowanie się wieczną Szczęśliwością w Atmanie.
saṃsiddhasya phalaṃ tv etaj
jīvanmuktasya yoginaḥ
|
bahir antaḥ sadānanda-
rasāsvādanam ātmani
|| 418 ||
 437. Kto we wszystkim, co czynią
jego zmysły, ciało i (dalsze ciała?),
zatracił poczucie „ja” i „moje”
i kto we wszystkim jest zrównoważony,
ten posiadł cechę dźiwanmukti (człowieka wyzwolonego za życia).
dehendriyādau kartavye
mamāhaṃbhāvavarjitaḥ
|
audāsīnyena yas tiṣṭhetsa
jīvanmuktalakṣaṇaḥ
|| 436 ||
448. Przez poznanie, że „Ja” (Logos)
jest to Brahman (Bryhadaranjaka Upaniszad 1.4.10) –
unicestwiona zostaje karma,
nabyta w ciągu tysiąca milionów kalp (istnień świata),
tak jak karma życia podczas snu znika przy przebudzeniu.
 ahaṃ brahmeti vijñānāt
kalpakoṭiśatārjitam
|
sañcitaṃ vilayaṃ yāti
prabodhātsvapnakarmavat
|| 447 ||
 450. Kto swe rzeczywiste „Ja” poznał jako przestrzeń,
bez skłonności i obojętne [wobec wymagań świata],
nie przywiązuje się do niczego,
[z czym] przez karmę w przyszłości [mógłby być związany],
cokolwiek by się stało.
svam asaṅgam udāsīnaṃ
parijñāya nabho yathā
|
na śliṣyati ca yat kiṃcit
kadācid bhāvikarmabhiḥ
|| 449 ||
 458. Tak samo nie co innego widzi ten,
kto zawsze przebywa w Atmanie a przez to w Parabrahmanie.
Jadło, sen – są dla mędrca tylko przypomnieniem przedmiotów,
które widziało się we śnie.
 tadvatpare brahmaṇi vartamānaḥ
sadātmanā tiṣṭhati nānyadīkṣate
|
smṛtiryathā svapnavilokitārthe
tathā vidaḥ prāśanamocanādau
|| 457 ||
 482. Przez urzeczywistnienie Atmana z Brahmanem
straciłem zupełnie zdolność pojmowania
i czynność myślenia zupełnie zanikła.
Nie poznaję ani tego, ani tamtego,
ani czym jest ta Szczęśliwość, jej zasięg i jej granice.
buddhirvinaṣṭā galitā pravṛttiḥ
brahmātmanor ekatayādhigatyā
|
idaṃ na jāne ‚py anidaṃ na jāne
kiṃ vā kiyadvā sukhamasty apāram
|| 481 ||
 483. Wielkość Parabrahmana
– jak morze przepełnione nektarem urzeczywistnionej Szczęśliwości –
nie może być ani opowiedziana mową,
ani wymyślona rozumem,
może być tylko przeżywana.
Jak ziarnko gradu, spadające w morze, rozpuszcza się w nim,
tak myślenie moje niknie
w najmniejszej nawet cząstce tego [Parabrahmana].
Jestem teraz szczęśliwy duchową Szczęśliwością.
ācā vaktumaśakyam eva manasā
mantuṃ na vā śakyate
svānandāmṛtapūrapūritapara-
brahmām budher vaibhavam
|
ambhorāśiviśīrṇavārṣikaśilā
bhāvaṃ bhajanme mano
yasyāṃśāṃśalave vilīnamadhunā-
nandātmanā nirvṛtam
|| 482 ||
484. Gdzie podział się ten świat?
Kto go zabrał? Kiedy zniknął?
O wielki cudzie!
Niczego już nie ma, co było spostrzegane.
 va gataṃ kena vā nītaṃ
kutra līnamidaṃ jagat
|
adhunaiva mayā dṛṣṭaṃ
nāsti kiṃ mahadadbhutam
|| 483 ||
 486. Tu [w tym stanie] nie widzę, nie słyszę, nie poznaję niczego.
Jestem inny niż wszystkie rzeczy –
jestem Atman, który jest prawdziwą Szczęśliwością.
na kiṃcid atra paśyāmi
na śṛṇomi na vedmy aham
|
svātmanaiva sadānanda-
rūpeṇāsmi vilakṣaṇaḥ
|| 485 ||
 487. Kłonię się przed tobą, o Guru,
który jesteś dobry, wielki, wolny od więzów,
jesteś wcieleniem Przedwiecznego
i nieprzemijającą niepodzielną Szczęśliwością:
Ty Pan ziemi, bezgraniczne morze zmiłowania na wieki.
 namo namaste gurave mahātmane
vimuktasaṅgāya saduttamāya
|
nityādvayānandarasasvarūpiṇe
bhūmne sadāpāradayāmbudhāmne
|| 486 ||
 489. Z łaski twej jestem szczęśliwy i osiągnąłem cel,
jestem oswobodzony od rozbójnika „zmiennego bytu”,
osiągnąłem stan wiecznej Szczęśliwości i stałem się doskonały.
dhanyo ‚haṃ kṛtakṛtyo ‚haṃ
vimukto ‚haṃ bhavagrahāt
|
nityānandasvarūpo ‚haṃ
pūrṇo ‚haṃ tvadanugrahāt
|| 488 ||
 490. Jestem bez skłonności i bez członków.
Jestem bez płci i niezniszczalny.
Jestem cichy i nieskończony.
Jestem bez skazy i wieku.
asaṅgo ‚ham anaṅgo ‚ham
aliṅgo ‚ham abhaṅguraḥ
|
praśānto ‚ham ananto ‚ham
amalo ‚haṃ cirantanaḥ
|| 489 ||
491. Nie jestem działającym,
nie jestem też używającym.
Jestem bez zmiany i bez działania.
Jestem czystą inteligencją,
jedyną i wieczną Szczęśliwością.
 akartāham abhoktāham
avikāro ‚ham akriyaḥ
|
śuddhabodhasvarūpo ‚haṃ
kevalo ‚haṃ sadāśivaḥ
|| 490 ||
 493. Nie jestem ani tym, ani tamtym,
ale promieniuję wciąż w obu i jestem czysty i doskonały.
Nie jestem ani wewnątrz, ani zewnątrz,
lecz jestem wszechprzenikającym i nierozdwojonym Brahmanem.
nāhamidaṃ nāhamado ‚py ubhayor
avabhāsakaṃ paraṃ śuddham
|
bāhyābhyantaraśūnyaṃ pūrṇaṃ
brahmādvitīyamevāham
|| 492 ||
 501. Z ciałem jestem związany
nie mocniej niż niebo z obłokiem.
Jakże mógłbym zależeć od takich stanów [ciała],
jak jawa, sny i bez sennych widzeń uśpienie?
na me dehena saṃbandho
megheneva vihāyasaḥ
|
ataḥ kuto me tad dharmā
jākratsvapnasuṣuptayaḥ
|| 500 ||
 513. Jam jest Brahman, podobny przestrzeni,
subtelny, niedwoisty, bez początku i końca,
w którym cały wszechświat
– od nieprzejawionego aż do [ciężkiej] materii –
jest tylko grą cieni.
avyaktādisthūlaparyantametat
viśva yatrābhāsamātraṃ pratītam
|
vyomaprakhyaṃ sūkṣmamādyantahīnaṃ
brahmādvaitaṃ yattadevāhamasmi
|| 512 ||
 517. Jam jest wszechprzenikający;
jestem wszystkim i przewyższam wszystko;
jestem niepodzielny, jestem niezniszczalną Wiedzą
i wieczną Szczęśliwością.
 sarvātmako ‚haṃ sarvo ‚haṃ
sarvātīto ‚ham advayaḥ
|
kevalākṣaṇḍabodho ‚ham
ānando ‚haṃ nirantaraḥ
|| 516 ||
518. O Guru, tę władzę nad ziemią i niebem
uzyskałem przez twoje współczucie i twoją bezcenną łaskę.
Przed Tobą, Mahatmo, kłonię się wciąż i wciąż.
 svārājyasāmrājyavibhūtireṣā
bhavatkṛpāśrīmahimaprasādāt
|
prāptā mayā śrīgurave mahātmane
namo namaste ‚stu punarnamo ‚stu
|| 517 ||
 519. O Guru, przez wielką swą litość
zbudziłeś mnie z twardego snu [niewiedzy]
i uratowałeś, gdy błądziłem w stworzonej przez Maję,
do majaczeń podobnej, puszczy narodzin, starości i śmierci,
nękany codziennie rozlicznymi cierpieniami i strachem
przed tygrysem samolubstwa.
mahāsvapne māyākṛtajanijarāmṛtyugahane
bhramantaṃ kliśyantaṃ bahulataratāpair anudinam
|
ahaṃkāravyāghravyathitamimamatyantakṛpayā
prabodhya prasvāpātparamavitavānmāmasi guro
|| 518 ||
 520. O Guru, kłonię się przed Tobą, który jest
samą Prawdą, blaskiem Mądrości
i świecisz w postaci
Wszechświata
namastasmai sadaikasmai
kasmaicinmahase namaḥ
|
yadetadviśvarūpeṇa
rājate gururāja te
|| 519 ||

Dodaj komentarz