Mahābhārata
inwokacja (MBh 1.1.1)
nārāyaṇam namaskṛtya naraṁ caiva narottamam |
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ||
Tłumaczenie z sanskrytu: Stefan Ziembiński,
redakcja: Karina Babkiewicz
Rzecze Judhiszthira: Czy jest na tym świecie człowiek [doskonały], który by posiadł wszelkie cnoty, którego by wszyscy kochali i który potrafiłby wszystkich uszczęśliwić? [1] |
yudhiṣṭhira uvāca priyaḥ sarvasya lokasya sarvasattvābhinanditā | guṇaiḥ sarvair upetaś ca ko nv asti bhuvi mānavaḥ ||1|| |
Rzecze Bhiszma: |
bhīṣma uvāca atra te vartayiṣyāmi pṛcchato bharatarṣabha | ugrasenasya saṃvādaṃ nārade keśavasya ca ||2|| |
Rzecze Ugrasena: |
ugrasena uvāca paśya saṃkalpate loko nāradasya prakīrtane | manye sa guṇasaṃpanno brūhi tan mama pṛcchataḥ ||3|| |
Rzecze Wasudewa{2}: |
vāsudeva uvāca kukurādhipa yān manye śṛṇu tān me vivakṣataḥ | nāradasya guṇān sādhūn saṃkṣepeṇa narādhipa ||4|| |
Motywy jego czynów nie są nigdy egoistyczne |
na cāritranimitto ‚sy āhaṃkāro dehapātanaḥ | abhinnaśrutacāritras tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||5|| |
Niezadowolenie, złość, niepokój |
aratiḥ krodhacāpalye bhayaṃ naitāni nārade | adīrghasūtraḥ śūraś ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||*|| |
Praktykuje on surową ascezę |
tapasvī nārado bāḍhaṃ vāci nāsya vyatikramaḥ | kāmād vā yadi vā lobhāt tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||6|| |
Znający dobrze naturę duszy i świata, spokojny i silny, |
adhyātmavidhitattvajñaḥ kṣāntaḥ śakto jitendriyaḥ | ṛjuś ca satyavādī ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||7|| |
Przewyższa innych energią, sławą, inteligencją, szlachetnością, dyscypliną, urodzeniem i ascezą, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [8] |
tejasā yaśasā buddhyā nayena vinayena ca | janmanā tapasā vṛddhas tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||8|| |
Zawsze uśmiechnięty, zawsze zadowolony, zawsze z apetytem jedzący, budzący w ludziach wielki szacunek, promienny, elokwentny i wolny od zazdrości, przez wszystkie wielbiony jest istoty! [9] |
sukhaśīlaḥ susaṃbhogaḥ subhojyaḥ svādaraḥ śuciḥ | suvākyaś cāpy anīrṣyaś ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||9|| |
Zaiste, dobro tylko czyni, grzechu u niego nie dojrzysz! Nie cieszy go cudze nieszczęście, dlatego przez wszystkie wielbiony jest istoty! [10] |
kalyānaṃ kurute bāḍhaṃ pāpam asmin na vidyate | na prīyate parān arthais tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||10|| |
Kierując się naukami Wed i Puran, stale powściąga pragnienia [doznawania] przedmiotów zmysłowych; zawsze cierpliwy, nigdy nikim nie gardzi, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [11] |
vedaśrutibhir ākhyānair arthān abhijigīṣate | titikṣur anavajñaś ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||11|| |
Czerpiąc szczęście ze swego naturalnego stanu, |
samatvād dhi priyo nāsti nāpriyaś ca kathaṃ cana | manonukūlavādī ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||12|| |
Świetnie wykształcony filozof, liczne znający opowieści, nieociężały, nieleniwy, niefałszywy, nieprzygnębiony, wolny od złości i chciwości, przez wszystkie wielbiony jest istoty! [13] |
bahuśrutaś caitrakathaḥ paṇḍito ‚nalaso ‚śaṭhaḥ | adīno ‚krodhano ‚lubdhas tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||13|| |
Nigdy z nikim nie walczył ani o bogactwa, ani o pryncypia, ani o obiekty pożądania; wyzbył się wszelkich wad, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [14] |
nārthe na dharme kāme vā bhūtapūrvo ‚sya vigrahaḥ | doṣāś cāsya samucchinnās tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||14|| |
Stały w miłości Boga, niewinny, znający święte pisma, niekrzywdzący ludzi, pozbył się też wady błędnego poznawania, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [15] |
dṛḍhabhaktir anindyātmā śrutavān anṛśaṃsavān | vītasaṃmohadoṣaś ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||15|| |
Nie lgnie do żadnego przedmiotu, choć może się wydawać przywiązany; rozmowny, nigdy nie waha się długo i szybko wszelkie ucina wątpliwości, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [16] |
asaktaḥ sarvasaṅgeṣu saktātmeva ca lakṣyate | adīrghasaṃśayo vāgmī tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||16|| |
Nie gonił nigdy za sławą ni bogactwem, |
samādhir nāsya mānārthe nātmānaṃ stauti karhi cit | anīrṣyur dṛḍhasaṃbhāṣas tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||17|| |
Nigdy nie ganił żadnych ludzkich postępków ani nie narzekał na porządek przyrody; czerpiący zadowolenie z wiedzy o świecie, przez wszystkie wielbiony jest istoty! [18] |
lokasya vividhaṃ vṛttaṃ prakṛteś cāpy akutsayan | saṃsargavidyākuśalas tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||18|| |
Nie krytykując żadnych nauk, pochodzących od innych, sam żyje wedle własnych reguł. Spokojny i opanowany, nigdy nie traci czasu na próżno, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [19] |
nāsūyaty āgamaṃ kaṃ cit svaṃ tapo nopajīvati | avandhyakālo vaśyātmā tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||19|| |
W swym życiu wiele się natrudził i do wielkiej doszedł mądrości; nienasycony jeśli chodzi o praktyki jogiczne, ugruntowany w nijamach, wolny od złudzeń i zawsze uważny, przez wszystkie wielbiony jest istoty! [20] |
kṛtaśramaḥ kṛtaprajño na ca tṛptaḥ samādhitaḥ | niyamastho ‚pramattaś ca tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||20|| |
Skromny, wstydliwy, stale pogrążony w kontemplacji, w zgodzie ze wszystkimi, działa dla dobra innych i nigdy sekretów cudzych nie zdradza, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [21] |
sāpatrapaś ca yuktaś ca suneyaḥ śreyase paraiḥ | abhettā paraguhyānāṃ tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||21|| |
Nie cieszy go zdobywanie bogactwa, a jeśli coś mu się nie udaje, nie rozpacza; mając stały stan świadomości{3} do niczego się nie przywiązuje, przeto przez wszystkie wielbiony jest istoty! [22] |
na hṛṣyaty arthalābheṣu nālābheṣu vyathaty api | sthirabuddhir asaktātmā tasmāt sarvatra pūjitaḥ ||22|| |
Któż nie byłby skłonny miłować tego posiadacza cnót wszelkich, mądrego, świetlistego i radosnego znawcy czasu i wszelkich nauk! [23] |
taṃ sarvaguṇasaṃpannaṃ dakṣaṃ śucim akātaram | kālajñaṃ ca nayajñaṃ ca kaḥ priyaṃ na kariṣyati ||23|| |
Tutaj kończy się chwalebnej Mahabharaty,
Śantiparwanu, Księgi Ciszy,
rozdział dwieście dwudziesty trzeci,
w którym znajdujemy pochwałę boskiego mędrca Narady.
{1} Sanskr. keśava = długowłosy, jedno z imion boga Kryszny.
{2} Sanskr. vasudeva = bóg niebian, inne imię Kryszny.
{3} Sanskr. sthira-buddhi = „mający stały stan intuicyjnej świadomości”