Mahābhārata
inwokacja (MBh 1.1.1)
nārāyaṇam namaskṛtya naraṁ caiva narottamam |
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ||
Tłumaczenie z sanskrytu: Stefan Ziembiński,
redakcja: Karina Babkiewicz
Rzecze Judhiszthira: |
yudhiṣṭhira uvāca |
Rzecze Bhiszma: Wszędzie zaleca się prowadzący do nieba tapas, którego owocem jest prawda. Żadna praktyka religijna nie pozostaje bezowocna, gdy spełnia się tę dharmę, która wrót ma wiele. [2] |
bhīṣma uvāca sarvatra vihito dharmaḥ svargyaḥ satyaphalaṃ tapaḥ | bahudvārasya dharmasya nehāsti viphalā kriyā ||2|| |
Do jakiej cnoty dąży się zdecydowanie, tę tylko się osiąga, o najlepszy z Bharatów, a nie żadną inną. [3] |
yasmin yasmiṃs tu vinaye yo yo yāti viniścayam | sa tam evābhijānāti nānyaṃ bharatasattama ||3|| |
A kiedy człowiek traktuje bieg świata jako bezwartościowy, |
yathā yathā ca paryeti lokatantram asāravat | tathā tathā virāgo ‘tra jāyate nātra saṃśayaḥ ||4|| |
O, Judhiszthiro! W tak zbudowanym świecie, przynoszącym liczne niedogodności, człowiek rozumny powinien dążyć do osiągnięcia wyzwolenia duszy. [5] |
evaṃ vyavasite loke bahudoṣe yudhiṣṭhira | ātmamokṣanimittaṃ vai yateta matimān naraḥ ||5|| |
Rzecze Judhiszthira: Powiedz mi, Panie, w jaki oręż uzbroić swoją psychikę, jak ukoić smutek, gdy zdarzy się, że majątek popadnie w ruinę, a najbliżsi – żona, syn lub ojciec – umierają? [6] |
yudhiṣṭhira uvāca naṣṭe dhane vā dāre vā putre pitari vā mṛte | yayā buddhyā nudec chokaṃ tan me brūhi pitāmaha ||6|| |
Rzecze Bhiszma: Gdy majątek w ruinie, a najbliżsi umierają – ach, to cierpienie, to rozpacz! Kto tak czuje, ten powinien dążyć do usunięcia owej rozpaczy. [7] |
bhīṣma uvāca naṣṭe dhane vā dāre vā putre pitari vā mṛte | aho duḥkham iti dhyāyañ śokasyāpacitiṃ caret ||7|| |
W tym miejscu niech cię pouczy opowieść, |
atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam | yathā senajitaṃ vipraḥ kaś cid ity abravīd vacaḥ ||8|| |
Ujrzawszy smutne oblicze króla, |
putraśokābhisaṃtaptaṃ rājānaṃ śokavihvalam | viṣaṇṇavadanaṃ dṛṣṭvā vipro vacanam abravīt ||9|| |
Czy to możliwe, abyś ty, królu, |
kiṃ nu khalv asi mūḍhas tvaṃ śocyaḥ kim anuśocasi | yadā tvām api śocantaḥ śocyā yāsyanti tāṃ gatim ||10|| |
Ty, ja, a także ci, którzy teraz ciebie, królu, otaczają – |
tvaṃ caivāhaṃ ca ye cānye tvāṃ rājan paryupāsate | sarve tatra gamiṣyāmo yata evāgatā vayam ||11|| |
Rzecze Senadzit: |
senajid uvāca kā buddhiḥ kiṃ tapo vipra kaḥ samādhis tapodhana | kiṃ jñānaṃ kiṃ śrutaṃ vā te yat prāpya na viṣīdasi ||12|| |
Rzecze bramin: |
brāhmaṇa uvāca paśya bhūtāni duḥkhena vyatiṣaktāni sarvaśaḥ | ātmāpi cāyaṃ na mama sarvā vā pṛthivī mama ||13|| |
A jak moją – tak i innych. |
yathā mama tathānyeṣām iti buddhyā na me vyathā | etāṃ buddhim ahaṃ prāpya na prahṛṣye na ca vyathe ||14|| |
Tak jak w wielkim oceanie |
yathā kāṣṭhaṃ ca kāṣṭhaṃ ca sameyātāṃ mahodadhau | sametya ca vyapeyātāṃ tadvad bhūtasamāgamaḥ ||15|| |
Podobnie jest z dziećmi, |
evaṃ putrāś ca pautrāś ca jñātayo bāndhavās tathā | teṣu sneho na kartavyo viprayogo hi tair dhruvam ||16|| |
Wszyscy przybywamy z nieznanego |
adarśanād āpatitaḥ punaś cādarśanaṃ gataḥ | na tvāsau veda na tvaṃ taṃ kaḥ san kam anuśocasi ||17|| |
Szc |