Moksza-dharma-parwan 192

Pewien bramin pochodzący z kraju Kuśika,
syn Pippalady, człowiek prawy,
wielce mądry i sławny,
znawca Wed i sześciu Wedang[1]
których miał również intuicyjne poznanie,
zamieszkiwał u podnóża Himalajów. [4-5]

Aby zbliżyć się do Brahmy,
recytował on mantry
i uprawiał żarliwą ascezę.
Tak upłynęło mu tysiąc lat. [6]

[Po tysiącu latach tej surowej ascezy]
ukazała mu się Bogini Sawitri i rzekła:
„Bardzom z Ciebie zadowolona!”
Ale bramin, zajęty swą modlitwą, nic jej nie odpowiedział. [7]

Uradowana i wzruszona jego postawą,
Matka Wed wyraziła swe uznanie
dla pobożności bramina. [8]

A gdy zakończył modlitwę,
szlachetny ten człowiek,
powstał, pokłonił się do stóp Bogini
i w te odezwał słowa: [9]

Bogu niech będą dzięki za to, żeś,
o Pani, zechciała się łaskawie ukazać!
Jeśliś ze mnie jest zadowoloną,
to spraw, proszę, by umysł mój radował się modlitwą! [10]

Odpowie na to bogini
chcąc większą mu łaskę okazać:
„Ty nie pójdziesz do piekła[2],
do którego odchodzą [po śmierci]
najlepsi z dwakroć narodzonych,
lecz do siedziby Brahmana,
niestworzonej i doskonałej.
Odchodzę [teraz], lecz o co prosisz, to się stanie. [13-15]

Recytuj nadal wytrwale i ze skupioną uwaga,
a przyjdzie do Ciebie bóg Dharma.
Przybędą też Czas[3], Śmierć[4] i Jama[5]
i będziecie dyskutować na temat dharmy”. [16]

To powiedziawszy,
odeszła bogini do swego pałacu,
a bramin nadal modlił się
przez tysiąc boskich lat. [17]

Gdy mądry ów bramin
zakończył swe modły,
wtedy ukazał mu się bóg Dharma,
wyraźnie zadowolony. [18]

Wszystkie [już] pokonałeś światy,
i boskie i ludzkie!
Wszystkie bogów piekielne siedziby ominąwszy,
[dalej] pójdziesz, o, Szlachetny! [20]

[Teraz] porzuć pranę, asceto,
i idź do światów upragnionych;
a porzuciwszy również ciało,
światy te osiągniesz! [21]

Dzięki swej żarliwej i doskonałej ascezie,
wielki i wspaniały zyskałeś owoc!
To Ci powiadam ja, Jama! [29]

Twoim jest owoc modlitwy gorącej najwyższy,
czas Ci już wstąpić do nieba!
To Ci powiadam ja, Czas! [30]

Trzeba Ci wiedzieć o, znawco dharmy,
żem ja jest Śmierć we własnej swej osobie!
Z rozkazu Czasu przychodzę dziś,
by zabrać Cię z tego świata, o braminie! [31]

W tym samym czasie, o, Potężny,
przybył do tego świętego miejsca król Ikszwaku
i zbliżył się do owych
zajętych rozmową boskich osób. [34]

Wszystkim im pokłon pełen czci złożywszy,
królewski ten mędrzec, jak każe obyczaj,
zapytał, czy im aby czego nie braknie. [35]

Usadziwszy gościa wygodnie
i podawszy mu wodę, aby ugasił pragnienie i obmył stopy,
bramin wyraził swą radość z jego przybycia,
po czym rzekł: [36]

„Witam Cię, o, wielki królu!
Powiedz, czego ode mnie oczekujesz?
Cóż ma dla Ciebie uczynić
moja skromna osoba? [37]

Ofiaruj swe dary tamtym,
których domeną jest działanie, o, Obrońco Ludu!
Ja darów nie przyjmuje, lecz daję –
i Tobie także dam, czego zapragniesz!
Powiedz, o, najwyższy władco,
cóż mam sprawić dla Ciebie mocą mej ascezy? [40]

Dostojny królu!
Kiedym odmawiał moje modlitwy,
nie miałem żadnej określonej intencji;
skądże mi teraz wiedzieć,
jaki będzie ich owoc?
Powiedziałeś, Panie: „daj” – i ja daję,
słowa nie cofam.
Trzeba nam strzec Prawdy
i w Prawdzie się utwierdzać[7]. [54-55]

Teraz, królu, nie mówmy już o tym;
powiedziało się już dosyć.
Wielki grzech spadłby na Ciebie,
gdybyś [daru mego nie przyjmując],
słowa nie dotrzymał.
Kłamliwa mowa, o, wrogów pogromco,
nie przystoi Tobie!
I Mnie także słowa kłamstwa przez usta nie przejdą!
Bez wahania obiecałem Tobie dar ten dać – i daję!
Przyjmij go tedy bez zastrzeżeń,
jeśli w Prawdzie chcesz trwać! [56-58]

Kto kłamie, traci i ten, i tamten świat;
nie może też swymi modlitwami
pomagać zmarłym przodkom, a
ni nie daje [dobrego] przykładu potomstwu. [60]

Ani ofiary, ani modlitwy, ani dawanie jałmużny,
ani posty nie pomagają tak człowiekowi
– zarówno na tym, jak i na tamtym świecie –
jak pomaga mu Prawda, o, Byku Krasy! [61]

Wszystkie praktyki ascetyczne,
które do tej pory wykonywałeś,
a także i te, które wykonywać będziesz,
choćbyś to robił przez setki i tysiące lat,
nie mogą się równać z Prawdą. [62]

Prawda – to jeden, niezniszczalny Brahman,
Prawda – to jeden, niezniszczalny tapas,
Prawda – to jedna, niezniszczalna ofiara,
Prawda – to jedno, niezniszczalne Słowo! [63]

Prawda żyje w Wedach,
i w Prawdzie ukryty jest owoc najwyższy – powiada się.
Z Prawdy rodzi się prawość i panowanie;
wszystko w Prawdzie ma swe korzenie! [64]

Prawda – to Wedy i Wedangi,
Prawda – to wiedza i prawo,
Prawda – to przestrzeganie ślubów;
Prawdą jest także święta sylaba OM ! [65]

Prawda – to rodzenie się życia!
Prawda – to życia trwanie!
Prawdziwie wieją wiatry,
i prawdziwie słońce nam świeci! [66]

Dzięki Prawdzie ogień płonie;
w Prawdzie Niebo całe skryte!
Prawdą są też pieśni, mantry,
i bogini Saraswati! [67]

Powiadają też,
że kiedy położono na szalach
Prawdę i Dharmę,
przeważyła Prawda. [68]

Gdzie jest cnota, tam jest Prawda;
poprzez Prawdę wszystko wzrasta!
Czemuż, o, królu,
czyn popełnić chcesz nieprawy? [69]

W Prawdzie utwierdź się, o królu,
i swym czynem nie kłam, Panie!
Czemu pozwalasz, by słowo „daj”,
któreś wcześniej był powiedział,
stało się kłamliwe i nieczyste? [70]

Jeśli odrzucisz ofiarowany Ci
owoc mych modlitw,
to odejdziesz w zaświaty
zatraciwszy swą własna dharmę. [71]

Kto obiecał i dać nie chce;
kto poprosił i daru nie przyjmuje –
obaj oni zarówno kłamliwi!
Racz, Panie, niegodziwości nie czynić! [72]

„Nic mi nie jesteś winien!” rzecze jeden.
Na to drugi: „Nieprawda, jestem!
Skoro tak się mamy kłócić,
niechaj rozsądzi nas obecny tu król!” – [84]

– „Szczerą prawdę mówię, bracie,
nic mi winien nie jesteś!” –
„Nieprawdę mówisz; przecież dług mam u Ciebie
i zwrócić go muszę!” [85]

Obaj tedy, wzburzeni wielce,
do króla rzeką:
„Rozsądź nas, królu,
abyśmy nie byli [przez ludzi] obwiniani!” [86]

Ten Wikryta, obecny tu mój przyjaciel,
aby umocnić się w dharmie, wiedziony odruchem serca,
podarował niegdyś krowę praktykującemu ascezę
i studiującemu święte teksty braminowi. [91]

Kiedyś, przyszedłszy do niego w odwiedziny,
poprosiłem, by odstąpił mi owoc tej ofiary,
jaką była krowa, dana braminowi,
co on chętnym sercem uczynił. [92]

Potem ja czyniłem dobro,
aby oczyścić swa duszę
i zakupiłem dwie krowy wraz cielętami,
dużo mleka dające.
Te dwie krowy, jak nakazuje prawo i wiara,
ja z kolei ofiarowałem ubogiemu braminowi,
żyjącemu ze zbierania kłosów.
To, com niegdyś wziął od niego,
dzisiaj oddaję w dwójnasób.
Rozsądź, o, potężny królu,
kto z nas czysty, a kto grzeszy?
I tak, kłócąc się zawzięcie,
do Ciebie przyszliśmy, królu!
Sądź nas jak chcesz
– zgodnie z dharmą lub niezgodnie –
lecz uczyń miedzy nami zgodę! [93-96]

Jeśli tedy mój towarzysz
daru mego wziąć nie zechce
(jak ja niegdyś odeń wziąłem),
wtedy, Panie, cierpliwość okaż
i osądź nas sprawiedliwie,
abyśmy obaj weszli na dobrą drogę! [97]

Nigdy przedtem ręki nie wyciągałem,
by cokolwiek otrzymać!
Lecz coś mi winien, braminie,
daj teraz! [111]

Ten, kto recytuje Wedy,
idzie do Najwyższego Brahmana
lub też do świata Ogniowego
bądź Słonecznego. [118]

Jeśli [przebywając w tych światach]
będzie lgnął do [doznawanych tam] świetlistych stanów,
to, omamiony pragnieniem,
zacznie nabierać cech,
charakterystycznych dla tych [światów].
Podobnie, kto wstąpi po śmierci
do nieba Somy, Wiatru lub Ziemi,
i mieszka tam, spełniając swe pragnienia,
ten również nabiera cech
charakterystycznych dla danego nieba. [119-120]

Lecz jeśli ktoś, kto przebywa w tych światach,
pozbawiony jest pragnienia doznawania przyjemności
i przygląda się im podejrzliwie,
pragnąc jedynie Najwyższego i Niezmiennego,
wtedy wstępuje w To [Najwyższe].
Osiąga wtedy najsłodszy nektar szczęścia i spokoju,
łączy się z całością Bytu,
uwalnia się od dwójni przeciwieństw
i [wszelkich] dolegliwości.
Wstępuje w siedzibę Brahmy
nieruchomą, jedyną i niezniszczalną,
wolną od cierpienia i starości,
pełną spokoju i cichą.
Nie ma w niej czterech źródeł poznania[9],
nie ma szóstki[10] i nie ma szesnastki[11].
Przekroczywszy stan Puruszy [Stworzyciela],
wchodzi [potem] w Przestrzeń Najwyższej Jaźni.
Tam, czegokolwiek serce jego zapragnie,
wszystko to zdobyć może
i osiąga takie stany świadomości, do jakich zatęskni.
Albo też patrzy na wszystkie światy [krytycznie],
nie widząc w nich pełni szczęścia,
i, nie lgnąc do niczego, pozostaje wolny;
w tej wolności trwając, s
wym własnym się szczęściem raduje. [121-126]

Oto wszystko Ci już powiedziałem
o tej siedzibie boskiej,
do której wstępują ludzie odmawiający mantry.
Cóż jeszcze chciałbyś usłyszeć? [127]