Mahābhārata
inwokacja (MBh 1.1.1)
nārāyaṇam namaskṛtya naraṁ caiva narottamam |
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ||
Tłumaczenie z sanskrytu: Stefan Ziembiński,
redakcja: Karina Babkiewicz
Rzecze Bhiszma:
Natenczas zobaczył Indra wychodzącą z ciała wielkiego duchem Balina promienną, jaśniejącą postać Śri, bogini pomyślności. [1]
Ujrzawszy tę blaskiem promieniejącą boginię, bóg Indra, demona Paki pogromca, zdumione oczy swe szeroko otwarłszy, zapytał Balina: [2]
Rzecze Indra:
O Balinie! Powiedz, proszę, kimże jest ta niemająca sobie równej piękność, która z twego wyszła ciała? Włosy jej w kok upięte, na ramieniu prawym bransoleta i cała blaskiem promiennym jaśnieje! [3]
Rzecze Balin:
Sam nie wiem, czy pochodzi ona z rodu demonów, bogów, czy też ludzi; sam ją o to zapytaj jeśli chcesz lub jeśli nie chcesz – nie pytaj, czyń jako wola! [4]
Rzecze Indra:
Kim jesteś, o Pani o promiennym uśmiechu, z włosami w kok upiętymi, któraś wyszła z ciała Balina? Powiedz, proszę, niechaj się dowiem, jakie nosisz imię? [5]
Powiedz mi, proszę, o pięknobrewa, kim jesteś Ty, która stoisz tu przede mną, Pana Dajtjów porzuciwszy!? [6]
Rzecze Śri:
Nie zna mnie ani Wiroćana, ani syn jego Balin. Niektórzy nazywają mnie Duhsahą{1}, inni zaś znają mnie jako Widhitsę{2}. [7]
Nazywają mnie tez imionami Bhuti{3}, Lakszmi{4} i Śri{5}, o Indro! Nie znasz ty mnie, o Potężny, ani też nie zna mnie żaden z niebian. [8]
Rzecze Indra:
Czy teraz, o Duhsaho, tego Balina, w którym tak długo zamieszkiwałaś, opuszczasz dla mnie, czy też wymaga tego dobro Balina? [9]
Rzecze Śri:
Ani stwórca świata, ani też świata tego zarządca władzy żadnej nade mną nie mają; to czasu bieg [wszystkim rządzi]. Nie lekceważ, o Potężny, Balina! [10]
Rzecze Indra:
Jak się to stało, o Pięknowłosa, żeś porzuciła Balina i dlaczego to zrobiłaś? I czemu mnie się objawiłaś, to racz mi powiedzieć, o Pani o promiennym uśmiechu! [11]
Rzecze Śri:
Wiedz, o Indro, że zwykłam ja przebywać tam, gdzie jest prawda, dobre serca, śluby i asceza; a także tam, gdzie odwaga i męstwo, prawość i szlachetność. Od tego wszystkiego odwrócił się teraz Balin. [12]
Wcześniej zawsze szanował on świętą wiedzę, mówił prawdę i zmysły swe trzymał na wodzy. Teraz zaś stale krytykuje i poniża braminów, a pokarmy przeznaczone na ofiary, dotyka nieczystymi rękoma. [13]
Wcześniej pieczołowicie odprawiał ofiary, lecz dziś, ogłupiony i czasu niepomyślnym wyrokiem zgnębiony, przechwala się tylko, że mnie wielbił nieustannie. [14]
Odeszłam od niego i teraz zamierzam wejść w ciebie! Opiekuj się mną starannie, uprawiaj ascezę i bądź silny! [15]
Rzecze Indra:
O Ty, która mieszkasz w lotosie! Ani wśród niebian, ani ludzi, ani wśród żadnych innych istot na świecie, nie ma nikogo, kto mógłby Ci dorównać! [16]
Rzecze Śri:
O, Indro, Grodów Niszczycielu! Żaden niebianin, żaden człowiek, żaden gandharwa ani żaden rakszasa zmierzyć się ze mną nie zdoła! [17]
Rzecze Indra:
Powiedz mi, o Przeczysta, jak postępować mam, abyś na zawsze ze mną pozostała? Jak powiesz, tak czynić będę, racz proszę prawdę powiedzieć! [18]
Rzecze Śri:
Posłuchaj tedy, o Władco Niebian, co masz uczynić, abym mogła w tobie na stałe zamieszkać: na cztery podziel mnie części; tak jak to nakazują Wedy! [19]
Rzecze Indra:
Zadbam o Ciebie, o Piękna, całym mym sercem i z całej mej siły! I obym Cię nigdy nie uraził, o Lakszmi, i nie zachował się nigdy niegodnie! [20]
Wszystkich ludzi nosi na sobie Ziemia, Rodzicielka istot wszelkich; myślę, że zdolna jest unieść także czwartą część Ciebie. [21]
Rzecze Śri:
Niechaj tedy czwartą część mnie nosi Ziemia. A teraz, o Indro, znajdź wygodne miejsce dla mojej drugiej ćwiartki! [22]
Rzecze Indra:
Wody zaiste są wszystkich ludzi sługami rączymi; by czwartą część Twoją unieść, z pewnością dość siły znajdą. [23]
Rzecze Śri:
Tę zatem moją ćwiartkę drugą niechaj noszą wody! A teraz, o Indro, znajdź wygodne miejsce dla mej ćwiartki trzeciej! [24]
Rzecze Indra:
Trzecią Twą ćwiartkę niezniszczalną niechaj nosi ogień. W nim to przebywają bogowie, ofiary wszelkie i same Wedy. [25]
Rzecze Śri:
Tę tedy ćwiartkę moją trzecią niechaj weźmie ogień! A teraz, o Indro, znajdź najlepsze miejsce dla mojej ćwiartki czwartej! [26]
Rzecze Indra:
Ludzie dobrzy, uczciwi, oddani świętej wiedzy i prawdomówni zdolni są przyjąć Twoją ćwiartkę czwartą. [27]
Rzecze Śri:
Tę tedy moją ćwiartkę czwartą niechaj dobrzy wezmą ludzie! A teraz, o Indro, chroń mnie, pomiędzy stworzenia rozmaite podzieloną! [28]
Rzecze Indra:
Posłuchaj moich słów, o Bogini! Kto by Cię śmiał, o Pani, przeze mnie pomiędzy stworzenia rozmaite podzieloną, skrzywdzić, tego ja surowo ukarzę! [29]
Rzecze Bhiszma:
Wtenczas odezwał się przez boginię porzucony król Dajtjów, Balin: Niechaj Słońce świeci tak samo jasno na wschodzie, południu, zachodzie i północy! Ale kiedy się zdarzy, że Słońce w południe wstrzyma swój bieg i nie będzie zmierzało na zachód, wtedy ponownie rozgorzeje walka pomiędzy bogami i demonami, i ja was w tej walce pokonam! Kiedy bóg Słońca, skupiwszy swe siły, wszystkie zacznie spalać światy, wtedy w tej wojnie pomiędzy bogami i demonami pokonam ciebie, o Indro, któryś ofiarę świętą aśwamedhy stukrotnie odprawił!{6} [30-32]
Rzecze Indra:
Brahma zabronił mi ciebie zabijać; dlatego nie rzucę teraz mym diamentowym dyskiem w twą głowę! [33]
Odejdź, dokąd zechcesz, o Władco Dajtjów, i niechaj nie opuszcza cię pomyślność, o Wielki Demonie! Nigdy ten czas nie nadejdzie, by Słońce stanęło w południe! [34]
Albowiem dawno temu już ustalił tor biegu Słońca samowładny Stwórca; wiecznie się ono obraca i z wysokości wszystkie istoty oświetla i ogrzewa. [35]
Przez sześć miesięcy kieruje się Słońce na północ, i przez sześć miesięcy na południe. Tak wędrując, stwarza pory roku: zimną i gorącą. [36]
Rzecze Bhiszma:
Tymi słowami przez Indrę pożegnany, wyruszył Balin na południe, Indra zaś ruszył na północ. [37]
Po tym spotkaniu z wolnym od pychy Balinem Indra Tysiącooki wstąpił do nieba. [38]
Tutaj kończy się chwalebnej Mahabharaty,
Śantiparwanu, Księgi Ciszy,
rozdział dwieście osiemnasty,
opowiadający o spotkaniu Balina z Indrą
i podziale bogini Śri na cztery ćwiartki.
{1} Duhsaha (duḥsahā) – ta, którą trudno urodzić.
{2} Widhitsa (vidhitsā) – chęć do działania.
{3} Bhuti (bhūti) – dobrobyt.
{4} Lakszmi (lakṣmī) – bogactwo, powodzenie, piękno, wdzięk.
{5} Śri (śrī) – pomyślność, światło, chwała, bogactwo, piękno, wspaniałość.
{6} Aśvamedha – ofiara konia. Niektóre źródła podają, że koń nie był zabijany, ale tylko obecny podczas składania ofiary. Stukrotne odprawienie tej ofiary podnosiło ofiarowującego do rangi boga Indry. Aktualny Indra musiał wtedy ustąpić ze swego stanowiska.