Poniższe strofy z Wiweka-ćudamani zostały odnalezione w zbiorach Tadeusza Głodowskiego z tytułem „Klejnot korony królewskiej”. Autor nie tłumaczy bezpośrednio z sanskrytu, co sprawiło, że tłumaczony tekst jest raczej parafrazą oryginału, ale za to doskonale oddaje on nastrój epoki. Numeracja zastosowana przez tłumacza często nie odpowiada numeracji zaświadczonej w tekście sanskyckim, co może wynikać z innej redakcji tekstu.
Redakcja: Andrzej Babkiewicz
| 1. Kłonię się przed prawdziwym Nauczycielem, przed Nim, objawionym przez wszystkie systemy filozofii Wed, a który sam pozostaje nieznany, – przed Gowindą, najwyższą Szczęśliwością. |
sarva-vedānta-siddhānta- |
| 2. Kto wśród trudów doszedł do wcielenia ludzkiego, a jako człowiek zdobył poznanie pism świętych, ale nie przebił się przez błądzenie ku wyzwoleniu, ten jest samobójcą, unicestwiającym się, ponieważ usiłuje zdobywać zwodnicze przedmioty. |
jantūnāṃ narajanma durlabhamataḥ |
| 6. Chociażby rozczytywał się w księgach, starał się zjednać sobie bogów (przez składanie ofiar), urządzał ceremonie religijne, oddawał cześć bogom, nie osiągnie jednak zbawienia – nawet po stu dniach Brahmy – inaczej jak tylko przez poznanie zjednoczenia z duchem. |
vadantu śāstrāṇi yajantu devān |
| 8. Dlatego mądry walczy o swe zbawienie pozbywszy się pragnienia napawania się przedmiotami zewnętrznymi i szuka schronienia u prawdziwego i wielkiego nauczyciela wchłaniając jego nauki z niewzruszonością duszy. |
ato vimuktyai prayatet vidvān saṃnyastabāhyārthasukhaspṛhaḥ san | santaṃ mahāntaṃ samupetya deśikaṃ tenopadiṣṭārthasamāhitātmā || 8 || |
| 9. A przez ćwiczenie się w prawym rozróżnianiu, które można osiągnąć na ścieżce Jogi, ratuje duszę, zagrożoną utonięciem w morzu istnienia względnego. |
uddharedātmanātmānaṃ magnaṃ saṃsāravāridhau | yogārūḍhatvamāsādya samyagdarśananiṣṭhayā || 9 || |
| 11. Czyny służą ku oczyszczeniu serca, a nie ku przyswajaniu substancji. Substancję można zdobywać tylko przez prawe rozróżnianie, a nie przez nagromadzenie karmy. |
cittasya śuddhaye karma na tu vastūpalabdhaye | vastusiddhirvicāreṇa na kiṃcit karmakoṭibhiḥ || 11 || |
| 32. Niektórzy twierdzą jakoby cześć była medytacją o naturze własnego Atmana. Ale tylko ten, kto posiadł konieczne właściwości, zdoła poznać prawdziwą istotę Atmana. |
? |
| 39. Wielcy i pełni pokoju żyją tak jak nadchodzi wiosna – dla odnowy świata, a potem, gdy już sami przebyli ocean istnień we wcieleniach, pomagają – bez osobistych motywów działania – tym, którzy usiłują czynić to samo. |
śāntā mahānto nivasanti santo vasantavallokahitaṃ carantaḥ | tīrṇāḥ svayaṃ bhīmabhavārṇavaṃ janān ahetunān yān api tārayantaḥ || 37 || |
| 40. To pragnienie jest spontaniczne, albowiem naturalnym dążeniem wielkich dusz jest usuwanie cierpień innych, podobnie jak promieniujący ambrozję (księżyc) sam chłodzi ziemię rozpaloną ostrymi promieniami słońca. |
ayaṃ svabhāvaḥ svata eva yatpara- śramāpanodapravaṇaṃ mahātmanām | sudhāṃśureṣa svayamarkakarkaśa- prabhābhitaptāmavati kṣitiṃ kila || 38 || |
| 46. Istnieje skuteczny sposób zburzenia (kołowrotu) narodzin i śmierci, przez który osiągniesz najwyższą Szczęśliwość, gdy przebywasz morze zmiennego życia. |
asty upāyo mahān kaścit saṃsārabhayanāśanaḥ | tena tīrtvā bhavāmbhodhiṃ paramānandamāpsyasi || 44 || |
| 53. Synowie i inni mogą spłacić długi ojca, ale nikt inny poza samym człowiekiem nie uwolni go z więzów. |
ṇamocanakartāraḥ pituḥ santi sutādayaḥ | bandhamocanakartā tu svasmādanyo na kaścana || 51 || |
| 54. Inni mogą usunąć ból, sprawiany przez ciężar położony na głowie, ale bólu z głodu i podobnych możemy pozbyć się tylko sami. |
mastakanyastabhārāder duḥkhamanyair nivāryate | kṣudhādikṛtaduḥkhaṃ tu vinā svena na kenacit || 52 || |
| 61. Dopóki nie znamy najwyższej Prawdy, studiowanie ksiąg jest nadaremne, gdy poznamy najwyższą Prawdę studiowanie ksiąg jest bez pożytku. |
avijñāte pare tattve śāstrādhītistu niṣphalā | vijñāte ‚pi pare tattve śāstrādhītistu niṣphalā || 59 || |
| 62. W labiryncie słów błądzi myślenie, jak człowiek w gęstym lesie; dlatego prawdy o sobie samym trzeba uczyć się z wielkim napięciem od tego, kto zna Prawdę. |
śabdajālaṃ mahāraṇyaṃ cittabhramaṇakāraṇam | ataḥ prayatnājjñātavyaṃ tattvajñaistattvam ātmanaḥ || 60 || |
| 63. Jakiż pożytek z Wed może mieć ten, kogo ukąsiła żmija „niewiedzy”? Na cóż zdadzą się święte nauki (śastry), mantramy albo jakiekolwiek leki oprócz najwyższej wiedzy? |
ajñānasarpadaṣṭasya brahmajñānauṣadhaṃ vinā | kimu vedaiśca śāstraiśca kimu mantraiḥ kimauṣadhaiḥ || 61 || |
| 64. Nie można wyleczyć się z choroby przez samo powtarzanie nazwy lekarstwa, bez zażywania go; nie osiągnie się wyzwolenia przez wymawiane słowa „Brahman” bez bezpośredniego postrzegania. |
na gacchati vinā pānaṃ vyādhirauṣadhaśabdataḥ | vināparokṣānubhavaṃ brahmaśabdair na mucyate || 62 || |
| 66. Bez zwycięstwa nad wrogami, bez władzy nad bogactwami całego kraju niemożliwością jest stać się królem przez samo powiedzenie „jestem królem”. |
akṛtvā śatrusaṃhāram agatvākhilabhūśriyam | rājāhamiti śabdānno rājā bhavitumarhati || 64 || |
| 86. Kto życie tylko po to, aby odżywiać własne ciało, podobien jest komuś przeprawiającemu się przez rzekę na aligatorze, którego (w niewiedzy swej) uznał za kłodę drewna. | śarīrapoṣaṇārthī san ya ātmānaṃ didṛkṣati | grāhaṃ dārudhiyā dhṛtvā nadi tartuṃ sa gacchati || 84 || |
| 87. Kto pragnie wyzwolenia, tego wiodą pożądania cielesne i im podobne ku wielkiej śmierci; tylko ten, kto jest wolny od takich pożądań, może osiągnąć wyzwolenie. |
moha eva mahāmṛtyur mumukṣorvapurādiṣu | moho vinirjito yena sa muktipadamarhati || 85 || |
| 92. Wiedz, że to niezdarne ciało, od którego zależą wszystkie przejawienia zewnętrznego Puruszy, podobne jest domowi, lecz nie gospodarzowi. |
sarvāpi bāhyasaṃsāraḥ puruṣasya yadāśrayaḥ | viddhi dehamidaṃ sthūlaṃ gṛhavadgṛhamedhinaḥ || 90 || |
| 128. To, co na jawie, w marzeniach sennych i we śnie bez widziadeł rozpoznaje umysł myślący i jego twory, które są zarówno dobre jak i niedobre – to jest „Ja”. |
yo vijānāti sakalaṃ jāgratsvapnasuṣuptiṣu | buddhitadvṛttisadbhāvam abhāvamahamityayam || 126 || |
| 134. Ta nieprzejawiona świadomość duchowa objawia się w sercu czystym stopniowo jak zorza poranna i świeci w „jaskini mądrości” blaskiem swym rozjaśniając cały wszechświat. |
atraiva sattvātmani dhīguhāyāṃ avyākṛtākāśa uśatprakāśaḥ | ākāśa uccai ravivatprakāśate svatejasā viśvamidaṃ prakāśayan || 132 || |
| 160. Pełen nędzy, spowity w ciało z krwi i kości, pełen brudu, pełen grzechu – czyż może to być „Poznający”? „Ja” nie ma z tym nic wspólnego. |
śalyarāśirmāṃsalipto malapūrṇo ‚tikaśmalaḥ | kathaṃ bhavedayaṃ vettā svayametadvilakṣaṇaḥ || 158 || |
| 161. Człowiek otumaniony mniema, że „ja” jest to zbiorowisko skóry, mięsa, tłuszczu, kości i nieczystości. Człowiek o bystrym rozumie wie, że istotna forma „Ja”, która jest najwyższą Prawdą, nie ma tych cech charakterystycznych. |
tvaṅmāṃsamedo ‚sthipurīṣarāśā- vahaṃmatiṃ mūḍhajanaḥ karoti | vilakṣaṇaṃ vetti vicāraśīlo nijasvarūpaṃ paramārtha bhūtam || 159 || |
| 166. Błędne przekonanie jakoby „ja” było tylko ciałem, jest posiewem rodzącym cierpienie w postaci narodzin i ich skutków; dlatego należy starać się pozbyć tego wyobrażenia a wtedy skłonność ku istnieniu materialnym nie będzie już miała oparcia. |
dehātmadhīr eva nṛṇāmasaddhiyāṃ janmādiduḥkhaprabhavasya bījam | yatastatastvaṃ jahi tāṃ prayatnāt tyakte tu citte na punarbhavāśā || 164 || |
| 175. Manas (narząd myślenia) przez to, że wytworzył przywiązanie do ciała i wszystkich innych przedmiotów, wiąże jednostkę, jak się nakłada pęta zwierzęciu; kiedy jednak Manas wpłynie na wytworzenie wstrętu do tych upodobań jak do trucizny, oswobodzi jednostkę z więzów. |
dehādisarvaviṣaye parikalpya rāgaṃ badhnāti tena puruṣaṃ paśuvadguṇena | vairasyamatra viṣavat suvudhāya paścād enaṃ vimocayati tanmana eva bandhāt || 173 || |
| 176. Dlatego Manas jest przyczyną niewoli indywiduum i zarazem jego wyzwolenia. Manas skalany przez namiętność jest przyczyną niewoli, natomiast czysty, bez namiętności i niewiedzy, jest przyczyną wyzwolenia. |
tasmānmanaḥ kāraṇamasya jantoḥ bandhasya mokṣasya ca vā vidhāne | bandhasya heturmalinaṃ rajoguṇaiḥ mokṣasya śuddhaṃ virajastamaskam || 174 || |
| 178. W dżungli przedmiotów krąży dokoła wielki tygrys, mianem Manas; ludzie czyści, pragnący wyzwolenia nie powinni się tam udawać. |
mano nāma mahāvyāghro viṣayāraṇyabhūmiṣu | caratyatra na gacchantu sādhavo ye mumukṣavaḥ || 176 || |
| 220. Głupiec ujrzał odbicie słońca w wodzie wypełniającej dzban i mniema, że jest to słońce. Podobnie człowiek niewiedzący, który postrzega odbicie Logosu (dosłownie: czystej świadomości) w jednym z Upadhi (przewodniki albo dodatki) uważa je za prawdziwe „Ja”. |
haṭodake bimbitamarkabimbam ālokya mūḍho ravim eva manyate | tathā cidābhāsamupādhisaṃsthaṃ bhrāntyāham ity eva jaḍo ‚bhimanyate || 218 || |
| 221. Jak mądry spogląda ku samemu słońcu, a nie patrzy w dzban, na wodę i na odbicie, podobnie mędrzec spogląda na samoświetlnego Atmana, przez którego te trzy (Upadhi) przejawiają się. |
ghaṭaṃ jalaṃ tadgatamarkabimbaṃ vihāya sarvaṃ vinirīkṣyate ‚rkaḥ | taṭastha etattritayāvabhāsakaḥ svayaṃprakāśo viduṣā yathā tathā || 219 || |
| 222-223. Tak się oto dzieje, że indywiduum, które pozbywa się ciała, intelektu i odbicia świadomości, staje się bezgrzeszne, wolne od namiętności i nieśmiertelne, gdy poznaje prawdziwą istotę „Ja” – Atmana, który sam ze siebie jaśnieje, Widzącego, który sam jest wieczną wiedzą, który spoczywa w „środku mądrości” i odmienny jest od rzeczywistości i nierzeczywistości, wieczny, wszechpotężny, wszechprzenikający, najsubtelniejszy, bez strony wewnętrznej i zewnętrznej i Jedyny (bez wtórego). |
dehaṃ dhiyaṃ citpratibimbam evaṃ visṛjya buddhau nihitaṃ guhāyām | draṣṭāramātmānamakhaṇḍabodhaṃ sarvaprakāśaṃ sadasadvilakṣaṇam || 220 || nityaṃ vibhuṃ sarvagataṃ susūkṣmaṃ |
| 229. Z niewiedzy wszechświat wydaje się wielopostaciowy: ale w rzeczywistości wszystko to jest Brahmanem, który pozostaje, kiedy wszystkie ułomne stany ducha są odparte (przezwyciężone). |
yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ nānārūpaṃ pratītamajñānāt | tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā- śeṣabhāvanādoṣam || 227 || |
| 233. Brahman jest tym wszechświatem – tak głosi najświętsza tradycja Atharwa Wedy (Mandukja upaniszad 2). Dlatego cały wszechświat jest tylko Brahmanem, a wszystko, co uważane jest za oddzielne od Brahmana, nie ma podstawy istnienia. |
yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ nānārūpaṃ pratītamajñānāt | tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā- śeṣabhāvanādoṣam || 227 || |
| 236. Gdyby ten wszechświat był rzeczywistością, musiałby być spostrzegany we śnie bez marzeń sennych. Ponieważ jednak (w tym stanie) niczego się nie spostrzega, jest on tak nierzeczywisty jak sny. |
yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ nānārūpaṃ pratītamajñānāt | tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā- śeṣabhāvanādoṣam || 227 || |
| 239. Toteż najwyższy Brahman jest jedyną rzeczywistością, bez drugiego; jest on czystą Mądrością, nieskalanym doskonałym Pokojem bez początku i bez końca, jest wolny od czynów i jest istotą nieprzemijającej Szczęśliwości. |
yad idaṃ sakalaṃ viśvaṃ nānārūpaṃ pratītamajñānāt | tat sarvaṃ brahmaiva pratyastā- śeṣabhāvanādoṣam || 227 || |
| 240. Kiedy usunięte są wszelkie różnice, stwarzane przez Maję (złudzenie), (wtedy pozostaje) coś samoświetlnego, co jest wieczne i niewzruszone, bez skaz, niezmierzone, bez form, nieprzejawione, bez imienia i niezniszczalne. |
nirastamāyākṛtasarvabhedaṃ nityaṃ sukhaṃ niṣkalamaprameyam | arūpamavyaktamanākhyamavyayaṃ jyotiḥ svayaṃ kiṃcid idaṃ cakāsti || 238 || |
| 241. Mędrcy poznają to jako najwyższą Prawdę, która jest świadomością absolutną, a w której poznający, poznane i poznawanie są zjednoczone, nieskończone i nienaruszone. |
jñātṛjñeyajñānaśūnyam anantaṃ nirvikalpakam | kevalākhaṇḍacinmātraṃ paraṃ tattvaṃ vidurbudhāḥ || 239 || |
| 271. Jeżeli wyrzekłaś się pójścia drogą świata, ciała albo ksiąg, pozbądź się błędnego wyobrażenia jakoby Atman był Nie-Atmanem. |
lokānuvartanaṃ tyaktvā tyaktvā dehānuvartanam | śāstrānuvartanaṃ tyaktvā svādhyāsāpanayaṃ kuru || 270 || |
| 274. Jak drewno drzewa sandałowego zwilżane wodą i tarte wydziela wspaniały zapach, tłumiący wszelkie złe wonie, tak ujawnia się święte dążenie, kiedy zmyte zostały zewnętrzne pragnienia. |
jalādisaṃsargavaśātprabhūta- durgandhadhūtāgarudivyavāsanā | saṃgharṣaṇenaiva vibhāti samyag- vidhūyamāne sati bāhyagandhe || 273 || |
| 276. Tęsknotę ku Atmanowi dusi sieć pragnień nieduchowych; ale te ulegają zniszczeniu i święte dążenie ujawnia się, kiedy nieustannie poświęcamy się Atmanowi. |
anātmavāsanājālais tirobhūtātmavāsanā | nityātmaniṣṭhayā teṣāṃ nāśe bhāti svayaṃ sphuṭam || 275 || |
| 285. Dopóki nie pozbędziesz się całkowicie wyobrażenia „jestem ciałem”, staraj się opanować siebie za pomocą silnej koncentracji i usuwaj z wielkim napięciem błędne wyobrażenie jakoby nie-duch był duchem. |
ahaṃbhāvasya dehe ‚smin niḥśeṣavilayāvadhi | sāvadhānena yuktātmā svādhyāsāpanayaṃ kuru || 284 || |
| 292. Jeżeli poznałeś, iż Brahman, w którym ten świat odbija się jak miasto w blasku zwierciadła, jest twoim „Ja”, osiągniesz cel. |
yatraiṣa jagadābhāso darpaṇāntaḥ puraṃ yathā | tadbrahmāhamiti jñātvā kṛtakṛtyo bhaviṣyasi || 291 || |
| 298. Porzuć wyobrażanie sobie „ja” jako nazwiska, rodu, imienia, postaci i stanowiska życiowego, które wszystkie zależą od fizycznego ciała i stań się istotną formą, która jest absolutną Szczęśliwością, kiedy odrzuciłeś również mniemanie jakobyś był właściwościami Linga Śarira (subtelnego ciała) jak uczucia, sprawca i inne. |
tyajābhimānaṃ kulagotranāma- rūpāśrameṣvārdraśavāśriteṣu | liṅgasya dharmān api kartṛtādiṃs tyaktā bhavākhaṇḍasukhasvarūpaḥ || 297 || |
| 304. Dopóki w ciele jest najmniejszy ślad działania trucizny, nie można mówić o uzdrowieniu – tym mniej o Mukti (wyzwoleniu), dopóki jogin ma jeszcze świadomość „ja” (osobowego). |
yāvad vā yat kiṃcid viṣa- doṣasphūrtirasti ceddehe | katham ārogyāya bhavet tadvadahantāpi yogino muktyai || 303 || |
| 305. Dopiero po całkowitym zniknięciu poczucia „ja” i po zniszczeniu wszelkich jego zwodniczych przejawów odkrywa się istotną prawdę – „to jestem ja” – przez odróżnienie prawdziwego „Ja” od fałszywego. |
ahamo ‚tyantanivṛttyā tat kṛtanānāvikalpasaṃhṛtyā | pratyaktattvavivekād idam aham asmīti vindate tattvam || 304 || |
| 316. Wasana (karmicznie uwarunkowane ciągłe wrażenie) żywiona przez dwie rzeczy (mianowicie myśl i czyn) stwarza zmienne życie „ja”. Środka zburzenia tej trójcy należy (zawsze i we wszelkich okolicznościach) poszukiwać. |
tābhyāṃ pravardhamānā sā sūte saṃsṛtim ātmanaḥ | trayāṇāṃ ca kṣayopāyaḥ sarvāvasthāsu sarvadā || 315 || |
| 317. Jeżeli we wszelkich okolicznościach i na wszelkie sposoby wszystko widzimy jako Brahmana i wyobrażenie (jedynej) Rzeczywistości wzmacniamy, trójca ta zniknie. |
sarvatra sarvataḥ sarva- brahmamātrāvalokanaiḥ | sadbhāvavāsanād ārḍhyāt tat trayaṃ layam aśnute || 316 || |
| 318. Ze zgładzenia czynów rodzi się zgładzenie drapieżnych myśli, z tego – gładzenie wasany. Ostateczne unicestwienie wasany jest Wyzwoleniem – to jest nazywane również dżiwanmukti. |
kriyānāśe bhavec cintā= nāśo ‚smādvāsanākṣayaḥ | vāsanāprakṣayo mokṣaḥ sā jīvanmuktir iṣyate || 317 || |
| 327. Myślenie skierowane na przedmioty zmysłowe ustala ich właściwości (i jest przez nie przyciągane); z tego określania rodzi się pożądanie, a z pożądania ludzkie działanie. |
viṣayeṣv āviśac cetaḥ saṃkalpayati tadguṇān | samyak saṃkalpanāt kāmaḥ kāmāt puṃsaḥ pravartanam || 326 || |
| 328. Z tego powstaje oddzielanie się od rzeczywistej Jaźni; kiedy jest się tak oddzielonym, spada się. Wtedy nie ma już powrotu wzwyż i możliwe jest tylko unicestwienie upadłego. Porzuć przeto myśli (o przedmiotach zmysłowych), przyczynę wszelkiego zła. |
ataḥ pramādān na paro ‚sti mṛtyuḥ vivekino brahmavidaḥ samādhau | samāhitaḥ siddhimupaiti samyak samāhitātmā bhava sāvadhānaḥ || 327 || |
| 329. Dlatego ten, kto posiada zdolność rozróżniania (wiweka) i Brahmana w samadhi poznaje, nie podlega śmierci, chyba z zaniedbania. Kto pogrążył się w (rzeczywistą) Jaźń, osiąga pełnię dokonania; bądź przez to czujny i samoopanowany. |
tataḥ svarūpavibhraṃśo vibhraṣṭastu patatyadhaḥ | patitasya vinā nāśaṃ punarnāroha īkṣyate || 328 || saṃkalpaṃ varjayet tasmāt sarvānarthasya kāraṇam | |
| 330. Kto już za życia urzeczywistnia zjednoczenie (z Najwyższym), urzeczywistni je również, kiedy pozbędzie się ciała. Dla tego, kto świadom jest najmniejszej różnicy, istnieje lęk – tako rzecze Jadżur Weda (Katha upaniszad 4.11; porównaj Taittirija upaniszad 2.7.1) |
jīvato yasya kaivalyaṃ videhe sa ca kevalaḥ | yat kiṃcit paśyato bhedaṃ bhayaṃ brūte yajuḥśrutiḥ || 329 || |
| 368. Pierwszymi wrotami Jogi jest opanowanie mowy, potem nieprzyjmowanie (jakichkolwiek rzeczy), pozbycie się oczekiwań, pragnień i nieustające poświęcenie się jedynej (Rzeczywistości). |
yogasya prathamadvāraṃ vāṅnirodho ‚parigrahaḥ | nirāśā ca nirīhā ca nityamekāntaśīlatā || 367 || |
| 376. Kto wolny jest ponad miarę od namiętności (wairagja), osiąga samadhi; kto znajduje się w samadhi, osiąga trwałe duchowe widzenie (prabodha). Kto poznał istotną Rzeczywistość, osiąga Wyzwolenie (mukti), a oswobodzony Atman osiąga Urzeczywistnienie (anubhuti) wiecznej Szczęśliwości. |
atyantavairāgyavataḥ samādhiḥ samāhitasyaiva dṛḍhaprabodhaḥ | prabuddhatattvasya hi bandhamuktiḥ muktātmano nityasukhānubhūtiḥ || 375 || |
| 385. Pojmuj niezniszczalnego i wszechprzenikającego Atmana jako Mahakaśa (wielką przestrzeń): Atman jest wolny od wszelkich upadhi – ciała, zmysłów, umysłu, sił życiowych, świadomości „ja” i innych, które stwarza niewiedza. |
dehendriyaprāṇamano ‚ham ādibhiḥ svājñānakḷptair akhilair upādhibhiḥ | vimuktamātmānamakhaṇḍarūpaṃ pūrṇaṃ mahākāśamivāvalokayet || 384 || |
| 389. Atman jest Brahmą, Atman jest Wisznu, Atman jest Indrą, Atman jest Śiwą, Atman jest całym wszechświatem; poza Atmanem nie ma nic. |
svayaṃ brahmā svayaṃ viṣṇuḥ svayam indraḥ svayaṃ śivaḥ | svayaṃ viśvam idaṃ sarvaṃ svasmād anyan na kiṃcana || 388 || |
| 390. Atman jest wewnątrz, Atman jest zewnątrz; Atman jest na przedzie, Atman jest z tyłu; Atman jest na południu, Atman jest na północy; Atman jest również w górze i na dole. |
antaḥ svayaṃ cāpi bahiḥ svayaṃ ca svayaṃ purastāt svayam eva paścāt | svayaṃ hyāvācyāṃ svayamapyudīcyāṃ tathopariṣṭātsvayamapyadhastāt || 389 || |
| 391. Jest fala, piana, wiry i bańki – wszystko to w istocie jest tylko wodą, tak samo wszystko – od ciała aż po poczucie „ja” – jest tylko świadomością, czystą bez domieszek świadomością. |
taraṅgaphenabhramabudbudādi sarvaṃ svarūpeṇa jalaṃ yathā tathā | cid eva dehādyahamantametat sarvaṃ cid evaikarasaṃ viśuddham || 390 || |
| 398. Po usunięciu wszystkich, przejawiających się właściwości narzuconych Jaźni prawdziwa Jaźń jest (poznawana jako) najwyższy, nie rozdwojony i nieskalany czynami Brahman. |
svātmany āropitāśeṣā bhāsarvastunirāsataḥ | svayam eva paraṃ brahma pūrṇamadvayamakriyam || 397 || |
| 419. Zyskiem jogina, który już w tym życiu osiągnął Doskonałość, jest radowanie się wieczną Szczęśliwością w Atmanie. |
saṃsiddhasya phalaṃ tv etaj jīvanmuktasya yoginaḥ | bahir antaḥ sadānanda- rasāsvādanam ātmani || 418 || |
| 437. Kto we wszystkim, co czynią jego zmysły, ciało i (dalsze ciała?), zatracił poczucie „ja” i „moje” i kto we wszystkim jest zrównoważony, ten posiadł cechę dźiwanmukti (człowieka wyzwolonego za życia). |
dehendriyādau kartavye mamāhaṃbhāvavarjitaḥ | audāsīnyena yas tiṣṭhetsa jīvanmuktalakṣaṇaḥ || 436 || |
| 448. Przez poznanie, że „Ja” (Logos) jest to Brahman (Bryhadaranjaka Upaniszad 1.4.10) – unicestwiona zostaje karma, nabyta w ciągu tysiąca milionów kalp (istnień świata), tak jak karma życia podczas snu znika przy przebudzeniu. |
ahaṃ brahmeti vijñānāt kalpakoṭiśatārjitam | sañcitaṃ vilayaṃ yāti prabodhātsvapnakarmavat || 447 || |
| 450. Kto swe rzeczywiste „Ja” poznał jako przestrzeń, bez skłonności i obojętne [wobec wymagań świata], nie przywiązuje się do niczego, [z czym] przez karmę w przyszłości [mógłby być związany], cokolwiek by się stało. |
svam asaṅgam udāsīnaṃ parijñāya nabho yathā | na śliṣyati ca yat kiṃcit kadācid bhāvikarmabhiḥ || 449 || |
| 458. Tak samo nie co innego widzi ten, kto zawsze przebywa w Atmanie a przez to w Parabrahmanie. Jadło, sen – są dla mędrca tylko przypomnieniem przedmiotów, które widziało się we śnie. |
tadvatpare brahmaṇi vartamānaḥ sadātmanā tiṣṭhati nānyadīkṣate | smṛtiryathā svapnavilokitārthe tathā vidaḥ prāśanamocanādau || 457 || |
| 482. Przez urzeczywistnienie Atmana z Brahmanem straciłem zupełnie zdolność pojmowania i czynność myślenia zupełnie zanikła. Nie poznaję ani tego, ani tamtego, ani czym jest ta Szczęśliwość, jej zasięg i jej granice. |
buddhirvinaṣṭā galitā pravṛttiḥ brahmātmanor ekatayādhigatyā | idaṃ na jāne ‚py anidaṃ na jāne kiṃ vā kiyadvā sukhamasty apāram || 481 || |
| 483. Wielkość Parabrahmana – jak morze przepełnione nektarem urzeczywistnionej Szczęśliwości – nie może być ani opowiedziana mową, ani wymyślona rozumem, może być tylko przeżywana. Jak ziarnko gradu, spadające w morze, rozpuszcza się w nim, tak myślenie moje niknie w najmniejszej nawet cząstce tego [Parabrahmana]. Jestem teraz szczęśliwy duchową Szczęśliwością. |
ācā vaktumaśakyam eva manasā mantuṃ na vā śakyate svānandāmṛtapūrapūritapara- brahmām budher vaibhavam | ambhorāśiviśīrṇavārṣikaśilā bhāvaṃ bhajanme mano yasyāṃśāṃśalave vilīnamadhunā- nandātmanā nirvṛtam || 482 || |
| 484. Gdzie podział się ten świat? Kto go zabrał? Kiedy zniknął? O wielki cudzie! Niczego już nie ma, co było spostrzegane. |
va gataṃ kena vā nītaṃ kutra līnamidaṃ jagat | adhunaiva mayā dṛṣṭaṃ nāsti kiṃ mahadadbhutam || 483 || |
| 486. Tu [w tym stanie] nie widzę, nie słyszę, nie poznaję niczego. Jestem inny niż wszystkie rzeczy – jestem Atman, który jest prawdziwą Szczęśliwością. |
na kiṃcid atra paśyāmi na śṛṇomi na vedmy aham | svātmanaiva sadānanda- rūpeṇāsmi vilakṣaṇaḥ || 485 || |
| 487. Kłonię się przed tobą, o Guru, który jesteś dobry, wielki, wolny od więzów, jesteś wcieleniem Przedwiecznego i nieprzemijającą niepodzielną Szczęśliwością: Ty Pan ziemi, bezgraniczne morze zmiłowania na wieki. |
namo namaste gurave mahātmane vimuktasaṅgāya saduttamāya | nityādvayānandarasasvarūpiṇe bhūmne sadāpāradayāmbudhāmne || 486 || |
| 489. Z łaski twej jestem szczęśliwy i osiągnąłem cel, jestem oswobodzony od rozbójnika „zmiennego bytu”, osiągnąłem stan wiecznej Szczęśliwości i stałem się doskonały. |
dhanyo ‚haṃ kṛtakṛtyo ‚haṃ vimukto ‚haṃ bhavagrahāt | nityānandasvarūpo ‚haṃ pūrṇo ‚haṃ tvadanugrahāt || 488 || |
| 490. Jestem bez skłonności i bez członków. Jestem bez płci i niezniszczalny. Jestem cichy i nieskończony. Jestem bez skazy i wieku. |
asaṅgo ‚ham anaṅgo ‚ham aliṅgo ‚ham abhaṅguraḥ | praśānto ‚ham ananto ‚ham amalo ‚haṃ cirantanaḥ || 489 || |
| 491. Nie jestem działającym, nie jestem też używającym. Jestem bez zmiany i bez działania. Jestem czystą inteligencją, jedyną i wieczną Szczęśliwością. |
akartāham abhoktāham avikāro ‚ham akriyaḥ | śuddhabodhasvarūpo ‚haṃ kevalo ‚haṃ sadāśivaḥ || 490 || |
| 493. Nie jestem ani tym, ani tamtym, ale promieniuję wciąż w obu i jestem czysty i doskonały. Nie jestem ani wewnątrz, ani zewnątrz, lecz jestem wszechprzenikającym i nierozdwojonym Brahmanem. |
nāhamidaṃ nāhamado ‚py ubhayor avabhāsakaṃ paraṃ śuddham | bāhyābhyantaraśūnyaṃ pūrṇaṃ brahmādvitīyamevāham || 492 || |
| 501. Z ciałem jestem związany nie mocniej niż niebo z obłokiem. Jakże mógłbym zależeć od takich stanów [ciała], jak jawa, sny i bez sennych widzeń uśpienie? |
na me dehena saṃbandho megheneva vihāyasaḥ | ataḥ kuto me tad dharmā jākratsvapnasuṣuptayaḥ || 500 || |
| 513. Jam jest Brahman, podobny przestrzeni, subtelny, niedwoisty, bez początku i końca, w którym cały wszechświat – od nieprzejawionego aż do [ciężkiej] materii – jest tylko grą cieni. |
avyaktādisthūlaparyantametat viśva yatrābhāsamātraṃ pratītam | vyomaprakhyaṃ sūkṣmamādyantahīnaṃ brahmādvaitaṃ yattadevāhamasmi || 512 || |
| 517. Jam jest wszechprzenikający; jestem wszystkim i przewyższam wszystko; jestem niepodzielny, jestem niezniszczalną Wiedzą i wieczną Szczęśliwością. |
sarvātmako ‚haṃ sarvo ‚haṃ sarvātīto ‚ham advayaḥ | kevalākṣaṇḍabodho ‚ham ānando ‚haṃ nirantaraḥ || 516 || |
| 518. O Guru, tę władzę nad ziemią i niebem uzyskałem przez twoje współczucie i twoją bezcenną łaskę. Przed Tobą, Mahatmo, kłonię się wciąż i wciąż. |
svārājyasāmrājyavibhūtireṣā bhavatkṛpāśrīmahimaprasādāt | prāptā mayā śrīgurave mahātmane namo namaste ‚stu punarnamo ‚stu || 517 || |
| 519. O Guru, przez wielką swą litość zbudziłeś mnie z twardego snu [niewiedzy] i uratowałeś, gdy błądziłem w stworzonej przez Maję, do majaczeń podobnej, puszczy narodzin, starości i śmierci, nękany codziennie rozlicznymi cierpieniami i strachem przed tygrysem samolubstwa. |
mahāsvapne māyākṛtajanijarāmṛtyugahane bhramantaṃ kliśyantaṃ bahulataratāpair anudinam | ahaṃkāravyāghravyathitamimamatyantakṛpayā prabodhya prasvāpātparamavitavānmāmasi guro || 518 || |
| 520. O Guru, kłonię się przed Tobą, który jest samą Prawdą, blaskiem Mądrości i świecisz w postaci Wszechświata |
namastasmai sadaikasmai kasmaicinmahase namaḥ | yadetadviśvarūpeṇa rājate gururāja te || 519 || |